Արևային Արցախ. գործարար համաժողով Ստեփանակերտում
Սրբուհի Վանյան
Հունիսի 15-ին «Վալլեքս Գարդեն» հյուրանոցային համալիրում կազմակերպվել է գործարար համաժողով, որը կրում էր «Արևային Արցախ» խորագիրը: Այն նախաձեռնել է «Շտիգեն էներգետիկ համակարգեր» հայաստանյան ընկերությունը, որը նպատակ ունի ընդլայնել իր գործունեության շրջանակները նաև դեպի Արցախ՝ այստեղ զարգացնելով վերականգնվող էներգետիկայի ուղղությունը:
Նշենք որ ընկերությունը հիմնադրվել է 2011 թվականին՝ տարածաշրջանի էներգետիկ արդյունավետության, էներգետիկ և տնտեսական անվտանգության բարձրացման հեռանկարով. ընկերությունն աշխատում է արդյունավետ, այս ութ տարվա մեջ հասցրել է դրական փորձ ձեռք բերել և առաջատարի համբավ վաստակել:
Համաժողովի կազմակերպմամբ ընկերության ներկայացուցիչները հույս ունեն ներկայացնելով միջազգային և հայաստանյան փորձը, քննարկել Արցախում դրա կիրառման վերաբերյալ գործնական խնդիրները և դրանց լուծման ուղիները:
Իսկ Արցախում կամաց կամաց կարծես թե դրվում է արևային էներգետիկայի հիմքը. ինչպես հայտնի է, ՙՙԵզնիկ Մոզյան՚՚ արհեստագործական ուսումնարանի ջանքերով Քարին տակ գյուղում պիլոտային ծրագիր է կենսագործվել: Արդեն քայլեր են արվել նաև օրենսդրական կարգավորման ուղղությամբ՝ մոտ մեկուկես ամիս առաջ ԱՀ խորհրդարանն ընդունել է արևային էներգետիկային նպաստող օրենսդրություն: Այն թույլ է տալիս հասարակ բնակիչներին և բիզնես ոլորտի ներկայացուցիչներին տեղադրել արևային կայաններ և դրանք միացնել «Արցախէներգո»-ի ցանցին:
Արևային էներգիայի կիրառումը պետք է, որ լավ հնարավորություն ստեղծի հատկապես գործարար շրջանակների համար, դառնալով բիզնեսի ֆինանսական խնայողության գործիք՝ հաշվի առնելով հանգամանքը, որ էլեկտրաէնեգիայի սակագինն ավելի բարձր է:
«Շտիգեն» ընկերության մարկետինգի գծով տնօրեն Անի Աղաջանյանը համաժողովի մասնակիցներին ներկայացրել է ընկերության կողմից իրականացված նախագծերը, դրանց առավելությունները, բացերը, զարգացման հեռանկարները: Նա նշել է, որ իրենց բիզնես առաջարկը էներգետիկայի ոլորտի պետական և ոչ պետական կառույցների, էլեկտրաէներգիայի մեծ ծախս ունեցող ընկերությունների, տաք ջրի զգալի սպառում ունեցող ընկերությունների, ոլորտում ներդրում անելու պատրաստ գործարարների համար է և ակնկալում են, որ Արցախում նույնպես կա այդ պահանջարկը: Նա տեղեկացրել է, թե ինչպես կարելի է ձեռք բերել արևային կայաններ, որքան կկազմի տարեկան խնայողությունը, ինչքան՝ նախնական ներդրումը, քանի տարվա մեջ կապահովվի հետգնում, որքան է արևային կայանների շահագործման ժամկետը և այլն: Ընկերությունն իր պատրաստակամությունն է հայտնում տեխնիկական ու խորհրդատվական օժանդակության տրամադրման գործում:
Համաժողովին բացման խոսքով հանդես է եկել «Շտիգեն» ընկերության հիմնադիր-տնօրեն Հայկ Շեկյանը, ով ներկայացրել է ընկերության քաղաքականությունը, հաճախորդներին, նրանց հետ հարաբերությունների կառուցման ռազմավարությունը, օրենսդրությունը՝ որով կարգավորվում է վերականգնվող էներգետիկայի ոլորտը, հնարավորությունները, որ կարող են ստեղծվել՝ իրենց նախագծերից օգտվելու դեպքում և ասել է, որ իրենց նպատակն է, որ ոլորտի տարբեր շահագրգիռ կողմերը հնարավորինս արագ օգտագործեն այդ հնարավորությունը: Նա նշել է, որ բիզնես- ներկայացուցիչները կարող են լինել ավելի մրցունակ, ավելի արագ զարգացնել իրենց բիզնեսը և բարձրացնել որակը: ՙԵթե նախկինում պետք էր խնայել էլեկտրաէներգիան ֆինանսական միջոցների սուղ լինելու պատճառով, ապա այժմ Արցախում գործող բանկերի և վարկային կազմակերպությունների միջոցով այն կարող են ստանալ ավելի մատչելի ապառիկ վարկավորումամբ: Մոտ 5-6 տարվա ընթացքում մարելով վարկերը՝ քաղաքացիները շուրջ 25 տարի օգտագործելու են անվճար էլեկտրաէներգիա»,-մասնավորապես ասել է Հ. Շեկյանը:
Շտիգեն՚՚-ն իր հետ Արցախ է բերել նաև իր ֆինանսական գործընկերներին, որոնք համաժողովի ընթացքում շահագրգիռ կառույցներին ներկայացրել են իրենց վարկային առաջարկները՝ հավաստիացնելով, որ արևային էներգետիկան կարող է մատչելի լինել: Խմբի հետ Արցախ է ժամանել նաև Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր ընկերության ներկայացուցիչը:
Ընկերության հիմնադիրը նշել է, որ իրենք բնակիչներին առաջին հերթին առաջարկում են արևային տաք ջուր, որը հատկապես շահավետ առաջարկ է ոչ այնքան զարգացած ենթակառուցվածքներ ունեցող բնակավայրերի քաղաքացիների համար, ովքեր կարող են ունենալ կյանքի այլ որակ՝ ողջ տարին ունենալով շահավետ էներգիա: Արևային էներգետիկ համակարգերից դեպքում կգրանցվի նաև բնապահպանական մեծ օգուտ. անտառահատումներ շատ չեն լինի:
ՙ՚ Միջոցառմանը ներկա էին ԱՀ կրթության, գիտության և սպորտի նախարար Նարինե Աղաբալյանը, ԱՀ մշակույթի, երիտասարդության հարցերի և զբոսաշրջության նախարար Լեռնիկ Հովհաննիսյանը, պետական պաշտոնյաներ, բիզնես ոլորտի ներկայացուցիչներ, հյուրեր: Համաժողովի ընթացքում ներկաներն առաջադրել են իրենց հարցերը, կազմակերպիչները ներկայացրել Արցախի արևայնացման ճանապարհային քարտեզ՝ մշակված գործնական քայլերով՝ սահուն անցման համար:
Այնպես որ Արցախի արևայնացման առաջին քայլերը կարծես թե արված են: Թե ինչպիսի առաջընթաց կգրանցեն դրանք, որքան մրցունակ կլինի արևային էներգետիկան ավանդական՝ հիդրոէներգետիկայի նկատմամբ՝ ցույց կտա ժամանակը և շուկան: