Logo
Print this page

ՄԵՐ ԳՅՈՒ­ՂԵ­ՐՈՒՄ Է ՄԵՐ Ա­ՊԱ­ԳԱՆ

ԿԱ­ՐԻ­ՆԵ ԴԱ­ԴԱ­ՄՅԱՆ

Գյու­ղա­կան պայ­ման­նե­րից, կյան­քից ու ա­ռօ­րյա­յից շատ ենք խո­սում, բո­ղո­քում, որ գյու­ղե­րից բնա­կիչ­նե­րի հոս­քը դե­պի քա­ղաք քա­նի գնում, ա­վե­լի է աշ­խու­ժա­նում, ին­չը ներ­կա պայ­ման­նե­րում այն­քան էլ ող­ջու­նե­լի չէ: Երևույթն ինչ-որ կերպ փոր­ձում ես յու­րո­վի մեկ­նա­բա­նել, բա­ցատ­րել պատ­ճառ­նե­րը, հիմ­նա­վո­րում­ներ գտ­նել, ո­րով­հետև, ի վեր­ջո, բո­լորս էլ հաս­կա­նում ենք, որ գյու­ղե­րում են մեր ար­մատ­նե­րը, և որ­քան ա­մուր ու կա­յուն են նրանք՝ նույն­քան ա­պա­հով ու հու­սադ­րող է դառ­նում և՜ մեր ներ­կան, և՜ ա­պա­գան։ Ա­հա ին­չու, ի­րոք, մտա­հո­գիչ և ցա­վոտ է խո­սել մի թե­մա­յի մա­սին, ո­րի շուրջ ինչ­քան բա­ցա­հայտ ենք ար­տա­հայտ­վում, քն­նար­կում­ներ ու­նե­նում, ա­վե­լի շատ է մնում լուծ­ման կա­րոտ:

Մեզ­նից յու­րա­քան­չյու­րը հա­զար թե­լե­րով կապ­ված է գյու­ղին, ու այդ թե­լերն ի­րենց հետ բե­րում են այն ա­մենն, ինչ տե­ղի է ու­նե­նում մեր հին ու պա­պա­կան օ­ջախ­նե­րում։ Յու­րա­քան­չյուր գյուղ այ­ցից հե­տո մեծ ցավ ես ապ­րում, քա­նի որ ա­մեն ան­գամ նկա­տում ես ա­վե­րակ­նե­րի վե­րած­վող նոր օ­ջախ­ներ, հայտ­նա­բե­րում դա­տարկ­վող նոր տներ։ Ծե­րա­ցել են մեր գյու­ղե­րը: Մինչ­դեռ տա­րի­ներ ա­ռաջ ի~նչ աշ­խու­ժու­թյուն կար, ի~նչ ե­ռու­զեռ, ինչ­պե~ս էին մար­դիկ ապ­րում և ա­րա­րում՝ ար­հա­մար­հե­լով հոգ­սե­րը, լի պայ­ծառ հա­վա­տով։ Բա­զում չլուծ­ված խն­դիր­ներ ու­նեինք, բա­զում սո­ցիա­լա­կան ու կեն­ցա­ղա­յին ան­հար­մա­րու­թյուն­ներ, մի տան մեջ ապ­րում էին եր­կու, պա­տա­հում էր և ա­վե­լի ըն­տա­նիք­նե­րով, եր­բեմն կուշտ, եր­բեմն սո­ված, տա­րի­ներ շա­րու­նակ նույն շո­րե­րով ու կո­շիկ­նե­րով, բայց ապ­րում էին, չէին մտա­ծում գյու­ղը թող­նել-հե­ռա­նա­լու մա­սին, պա­պե­նա­կան օ­ջախ­նե­րը դա­տար­կե­լու մա­սին։ Բա­րե­կամ-ըն­կեր­նե­րով հա­վաք­վում, տուն էին կա­ռու­ցում, քա­րից հաց էին քա­մում, օր­նի­բուն աշ­խա­տում, միայն թե ա­պա­հով տես­նեն ի­րենց ըն­տա­նիք­նե­րը։
Այլ է ի­րա­վա­ճակն այ­սօր։ Երբ սկ­սում ենք վեր­լու­ծել վեր­ջին տա­րի­նե­րին հա­մայ­նք­նե­րում կա­տար­ված ներդ­րում­նե­րը՝ գյու­ղատն­տե­սու­թյան, շի­նա­րա­րու­թյան, կր­թու­թյան, մշա­կույ­թի և այլ ո­լորտ­նե­րում՝ տար­բեր ծրագ­րե­րի շր­ջա­նակ­նե­րում, թվե­րի հաշ­վար­կից գլուխդ պտտ­վում է, թվե­րը չեն տե­ղա­վոր­վում։ Կա­ռուց­վող նոր, հար­մա­րա­վետ, ժա­մա­նա­կա­կից չա­փա­նիշ­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խան, ժա­մա­նա­կա­կից սար­քա­վո­րում­նե­րով և գույ­քով կա­հա­վոր­ված դպ­րոց­նե­րում և մար­զա­դահ­լիճ­նե­րում, որ թվում է պի­տի օ­րե­ցօր ա­վե­լա­նա սո­վո­րող­նե­րի ու հա­ճա­խող­նե­րի քա­նա­կը, հա­կա­ռակ մի­տումն է նկատ­վում, ա­վե­լի բարձր ուս­ման ո­րակ ա­պա­հո­վե­լու ձգ­տու­մը տե­սա­նե­լի չէ։ Էլ չեմ խո­սում մնա­ցած կա­ռույց­նե­րի մա­սին։ Գյու­ղե­րի ե­րի­տա­սարդ­նե­րի մի զգա­լի մա­սը չի ա­մուս­նա­նում տար­բեր պատ­ճա­ռա­բա­նու­թյուն­նե­րով, մեծ մա­սը խն­դի­րը կա­պում է բնա­կա­րան և աշ­խա­տանք չու­նե­նա­լու հետ։ Մինչ­դեռ պար­զա­բան­ման շր­ջա­նա­կը շատ լայն է, պատ­ճառ­նե­րը` բա­զում ու հա­կա­սա­կան։
Խն­դիրն ա­ռա­վել ցայ­տուն է ար­տա­հայ­ված հատ­կա­պես մի­ջին և փոքր գյու­ղե­րում, իսկ դրանք գե­րակ­շիռ մաս են կազ­մում։
Այ­սօր ե­րի­տա­սար­դին գյու­ղում պա­հե­լու խն­դիր ու­նենք ։ Պատ­մա­կան բո­լոր զար­գա­ցում­նե­րի ըն­թաց­քում գյու­ղե­րից քա­ղաք, բնա­կա­վայ­րից բնա­կա­վայր բնակ­չու­թյան հոս­քը ե­ղել է, բայց այ­սօր այդ հոսքն ա­հա­զան­գի նման է։ Այն պետք է մտա­հո­գի բո­լո­րիս։ Մենք խն­դիր ու­նենք ճիշտ և գի­տակց­ված ապ­րե­լու։ Չնա­յած այն­քան շատ է այս մա­սին խոս­վում... Թվում է՝ վա­ղուց ար­դեն պետք է վերջ­նա­լուծ­մա­նը հաս­նեինք, բայց այդ­պես էլ չենք հաս­նում։
Բո­լորս մի տե­սակ բո­ղո­քա­վոր ենք դար­ձել ու սե­փա­կան դե­րա­կա­տա­րու­թյունն ենք ա­ռա­ջա­ցած խն­դիր­նե­րի լուծ­ման գոր­ծում ան­տե­սում, ին­չը ցա­վա­լի է։
Մե­ծա­գույն ցան­կու­թյունս է, որ չդա­տարկ­վեն մեր հնա­մյա գյու­ղե­րը, որ դրանք շեն մնան: Որ գա ժա­մա­նակ, երբ մեր ապ­րուս­տի ու ա­պա­հո­վու­թյան ի­րա­կան մի­ջո­ցը հենց գյու­ղե­րում գտ­նելն է, որ մեր գյու­ղե­րը մա­նուկ­նե­րի ճի­չե­րով, զուռ­նա-դհո­լի նվա­գով, հար­սա­նիք­նե­րով լց­նեն օ­րը, որ շա­րու­նա­կենք մեր դա­րա­վոր եր­թը: Սա է ժա­մա­նա­կի խոր­հուր­դը…

 

 

 

Կայք էջից օգտվելու դեպքում ակտիվ հղումը պարտադիրէ © ARTSAKH TERT. Հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են.