ՎԱՂ­ՎԱ ՕՐ­ՎԱ ՆԿԱՏ­ՄԱՄԲ ՀԱ­ՎԱ­ՏՈՎ

 Լույ­սը դեռ նոր էր բաց­վել, երբ դե­պի Դահ­րավ տա­նող` տե­ղա­տա­րափ անձրևնե­րից ջրա­բե­րուկ­նե­րով լց­ված ճա­նա­պարհ­ներն ար­դեն հետևում էինք թո­ղել: Երբ մո­տե­նում էինք գյու­ղին, ա­ռա­ջի­նը, որ գրա­վեց մեր ու­շադ­րու­թյու­նը, թե­քու­թյուն­նե­րի վրա հան­գիստ ու անշ­տապ ա­րա­ծող ձիերն էին: Արևն այն­տեղ ա­ռա­վել այ­րող էր, բնու­թյու­նը՝ հրա­շա­գեղ: Գյու­ղա­կան նեղ ու քար­քա­րոտ թա­ղե­րից մե­կում հան­կարծ նկա­տե­ցի մի աղջ­նա­կի: Մինչ ես մար­սում էի տե­սածս՝ հա­մե­մա­տու­թյան եզ­րեր անց­կաց­նե­լով աղջ­նա­կի ու նրա` ջրով լի ծանր դույ­լե­րի միջև, նա ար­դեն բա­վա­կա­նին հե­ռու էր: Թվաց՝ կորց­րե­ցի նրան: Փոր­ձե­ցի հաս­նել…

Արևա­վառ ար­տա­քի­նով ու պայ­ծառ ժպի­տով աղջ­նա­կը Մա­րու­սիկն էր՝ գյու­ղի բազ­մա­զա­վակ ըն­տա­նի­քի ա­վագ դուստ­րը: ՙՏանն ինձ­նից փոքր ե­րեք եղ­բայր և մեկ քույ­րիկ ու­նեմ, ջու­րը պի­տի հասց­նեմ նրանց՚,- ա­սում է Մա­րու­սիկն ու շտա­պում տուն: Տանն աղջ­կան սպա­սում էին ան­համ­բե­րու­թյամբ, իսկ ա­հա մեր հայ­տն­վելն ա­նակն­կա­լի բե­րեց ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րին: Մի փոքր ի­րա­րան­ցու­մից հե­տո ամ­բողջ ըն­տա­նի­քը հա­վաք­վեց կի­սա­խար­խուլ տան նա­խաս­րա­հում: Պա­հը բաց չթող­նե­լով՝ նախ լու­սան­կա­րե­ցինք նրանց: Ի դեպ նրանք ա­սա­ցին, որ ա­ռա­ջին ան­գամ են ըն­տա­նի­քով լու­սան­կար­վում: Հուզ­մունքն ու ու­րա­խու­թյու­նը հա­մա­կել էր նաև մեզ: Թե­պետ հան­պատ­րաս­տից, բայց յու­րա­հա­տուկ մի ոգևո­րու­թյամբ էին լց­վել: Ան­գամ տան ա­մե­նա­փոք­րը՝ մե­կա­մյա Է­դուարդն էր խե­լոք մռու­թի­կով ան­համ­բե­րու­թյամբ սպա­սում լու­սան­կար­չա­կան ա­պա­րա­տի չխ­կո­ցին: Ար­դյուն­քում՝ ստաց­վեց ըն­տա­նե­կան պարզ ու ջերմ լու­սան­կար:
Ըն­տա­նի­քի հայ­րը՝ Ար­կա­դի Հա­կո­բյա­նը, Հա­յաս­տա­նի Տա­վու­շի մար­զի Դո­վեղ գյու­ղից է, իսկ մայ­րը՝ Նաի­րա Սարգ­սյա­նը, Կո­տայ­քի մար­զի Ա­ղավ­նա­ձոր գյու­ղից: Սկզբ­նա­կան շր­ջա­նում բնա­կու­թյուն էին հաս­տա­տել Մար­տա­կեր­տի շր­ջա­նի Թա­լիշ գյու­ղում: Ար­դեն հինգ տա­րի է, ինչ ըն­տա­նի­քը տե­ղա­փոխ­վել է Դահ­րավ և բնակ­վում է փոք­րիկ կի­սա­վեր տնա­կում: Խո­նա­վու­թյան պատ­ճա­ռով մեկ ան­գամ ար­դեն փո­խել են տու­նը: Ի տար­բե­րու­թյուն նա­խոր­դի՝ նրանց ներ­կա­յիս տու­նը խո­նավ չէ, բայց բազ­մա­զա­վակ ըն­տա­նի­քի հա­մար հար­մա­րա­վետ չէ: Ար­կա­դին գյու­ղի դպ­րո­ցի այ­գե­պանն է, իսկ Նաի­րան գյու­ղա­պե­տա­րա­նում հա­վա­քա­րար է: Տնա­մերձ փոք­րիկ բան­ջա­րա­նոց են մշա­կում՝ եր­կու արխ լո­բի,մի եր­կու արխ էլ կար­տո­ֆիլ: Ե­թե ան­կեղծ՝ զար­մա­ցա:
ՙՄեր հարս­տու­թյու­նը մեր ե­րե­խա­ներն են: Պա­կաս թե պռատ՝ ի­րար հետ սի­րով ենք ապ­րում, ուղ­ղա­կի նեղ­վում ենք, որ մեր վաս­տա­կած գու­մա­րով չենք կա­րո­ղա­նում ե­րե­խե­քին հասց­նել՚,- ա­սում են ա­մու­սին­նե­րը: Ա­յո, նեղ­վում է ըն­տա­նի­քի հայ­րը, որ չի կա­րո­ղա­նում վաթ­սուն­հինգ հա­զար դրամ աշ­խա­տա­վար­ձով բազ­մա­զա­վակ ըն­տա­նի­քի հոգ­սե­րը հո­գալ, բայց նաև ու­րի­շի հա­մար աշ­խա­տելն էլ պա­տիվ չի հա­մա­րում: Տղա­մար­դու ծու­լու­թյու­նը միշտ էլ ան­տա­նե­լի է: Նույ­նիսկ կա­տա­կում է, որ ի­րենց տան չոր­քո­տա­նի­նե­րը վա­ռա­րանն ու սե­ղանն են: Ա­սում է՝ ես չեմ հու­սա­հատ­վում, փառք Աստ­ծո, ե­րե­խե­քը կմե­ծա­նան ու կօգ­նեն մեզ:

Այ­նինչ, տա­սե­րե­քա­մյա Մա­րու­սի­կը վա­ղուց ար­դեն ծնող­նե­րի հետ կի­սում է տան հոգ­սերն ու խնա­մում ի­րենց փոք­րե­րին: Ջուր բե­րե­լու պար­տա­կա­նու­թյունն էլ նրա ու­սե­րին է: Աղ­ջի­կը սո­վո­րում է գյու­ղի Հայկ Խա­չատ­րյա­նի ան­վան հիմ­նա­կան դպ­րո­ցում: Փո­խադր­վել է 8-րդ դա­սա­րան: Ա­ռար­կա­նե­րից ա­ռա­վել շատ սի­րում է ֆի­զի­կան: Թե­պետ մեզ հետ զրույ­ցում Մա­րու­սի­կը շատ հա­մեստ էր ի­րեն պա­հում ու սա­կա­վա­խոս, այ­նինչ դպ­րո­ցի տնօ­րե­նից՝ Եվ­գե­նյա Գրի­գո­րյա­նից, քիչ անց տե­ղե­կա­ցանք, որ աղ­ջի­կը դպ­րո­ցի լա­վա­գույն ա­շա­կեր­տու­հին է: Նշենք նաև, որ գյու­ղի դպ­րոցն ըն­դա­մե­նը ի­նը ա­շա­կերտ ու­նի, ո­րոն­ցից ե­րե­քը Մա­րու­սիկն ու նրա եղ­բայր­ներն են՝ Վի­գենն ու Սմ­բա­տը, ով­քեր սո­վո­րում են տար­րա­կան դա­սա­րան­նե­րում: Գի­տակ­ցե­լով ու սե­փա­կան մաշ­կի վրա ար­դեն իսկ զգա­լով գյու­ղա­կան կյան­քի դժ­վա­րու­թյուն­նե­րը, աղ­ջիկն այ­դու­հան­դերձ շատ է սի­րում գյու­ղը: Ա­սում է, որ չէր ցան­կա­նա քա­ղա­քում ապ­րել: Տա­րի­քին հա­մե­մատ՝ հա­սուն դա­տո­ղու­թյուն ու­նի. ՙԳյու­ղում մար­դիկ պետք է շատ աշ­խա­տեն, ո­րով­հետև միայն չար­չար­վե­լով ու քր­տին­քով է հնա­րա­վոր հաս­նել որևէ բա­նի՚: Հոգ­սա­շատ աղջ­նակն էլ ու­նի ե­րա­զանք. ու­զում է զին­վո­րա­կան դառ­նալ, ա­սում է՝ երբ Թա­լի­շում էինք ապ­րում, ա­մեն ան­գամ զին­վոր­նե­րի շա­րա­յին պա­րապ­մունք­նե­րը տես­նե­լով, ինձ էլ էի միշտ նրանց շար­քե­րում պատ­կե­րաց­նում: Հաշ­վի առ­նե­լով աղջ­կա նա­խա­սի­րու­թյուն­ներն ու նպա­տա­կաս­լա­ցու­թյու­նը, մայ­րը ո­րո­շել է նրան ուս­ման տալ Ստե­փա­նա­կեր­տի Ք. Ի­վա­նյա­նի ան­վան ռազ­մա­մար­զա­կան վար­ժա­րա­նում:
ՙՈւ­զում եմ, որ մենք լավ տան ապ­րենք, իմ ըն­տա­նիքն ա­ռողջ լի­նի: Երբ մե­ծա­նամ, շի­նա­րար կդառ­նամ ու իմ ըն­տա­նի­քի հա­մար մեծ տուն կկա­ռու­ցեմ՚,- ա­սում է փոք­րիկ Սմ­բա­տը: Իսկ ե­րե­քա­մյա Նել­լին ու­զում է, որ ի­րենց գյու­ղում էլ ման­կա­պար­տեզ լի­նի, ինքն էլ հա­ճույ­քով այն­տեղ կհա­ճա­խի:
Սե­փա­կան տա­նիք ու­նե­նալն ըն­տա­նի­քի ե­րա­զանքն է: Պատ­մե­ցին, որ գյու­ղում մի բազ­մա­զա­վակ ըն­տա­նիք ևս կա: ՙՀա­յաս­տան՚ հա­մա­հայ­կա­կան հիմ­նադ­րա­մի մի­ջոց­նե­րով կա­ռուց­ված տնե­րից նրանց էլ բա­ժին հա­սավ: Հույ­սով են, որ տուն ստա­նա­լու ի­րենց հերթն էլ սա­րե­րի հետևում չէ: Զրույ­ցի ժա­մա­նակ ըն­տա­նի­քի հայ­րը ե­րախ­տա­գի­տու­թյան խոս­քեր ա­սաց նա­խա­գահ Բա­կո Սա­հա­կյա­նի հաս­ցեին: Նոր տար­վա կա­պակ­ցու­թյամբ 4-րդ և 5-րդ ե­րե­խա­նե­րին հինգ­հա­րյուր­հա­զա­րա­կան դրամ է հատ­կաց­րել: Ա­մու­սին­նե­րը ե­րախ­տա­պարտ են բո­լոր նրանց, ով­քեր օգ­նում և ա­ջակ­ցում են ի­րենց ըն­տա­նի­քին: Ան­չափ գոհ ու շնոր­հա­կալ են գյու­ղա­պե­տից՝ Ար­շա­վիր Սարգ­սյա­նից, ով ցան­կա­ցած հար­ցում միշտ ա­ջա­կից է հոգ­սա­շատ ըն­տա­նի­քին. ՙՄենք մեր գյու­ղա­պե­տով ենք ապ­րում: Ան­չափ նվիր­ված, նր­բան­կատ մարդ է,- ա­սում է ըն­տա­նի­քի մայրն ու շա­րու­նա­կում,- բո­լոր մեծ ու փոքր խն­դիր­նե­րով կիս­վում ենք նրա հետ ու միշտ պատ­րաս­տա­կա­մու­թյամբ ար­ձա­գան­քում է: Նա ոչ միայն մեր հան­դեպ է ու­շա­դիր, նա բո­լո­րի հոգ­սե­րին է հա­րե­հաս: Գյու­ղի բնակ­չու­թյու­նը քիչ է, մի ըն­տա­նի­քի պես ենք ապ­րում: Գյու­ղա­պետն իր ու­նե­ցա­ծից բա­ժին է հա­նում բո­լո­րիս՚:
Այս­պի­սին է այս բազ­մա­զա­վակ ըն­տա­նի­քի պատ­մու­թյու­նը: Կեն­ցա­ղա­յին, ֆի­նան­սա­կան խն­դիր­ներ ու­նե­ցող Հա­կո­բյան­ներն ապ­րում են հաշտ ու հա­մե­րաշխ, սի­րով ու յու­րա­հա­տուկ ջեր­մու­թյամբ: Ապ­րում են նե­ղու­թյան մեջ, բայց եր­ջա­նիկ, որ միա­սին են ու ա­ռողջ: Իսկ գու­՞ցե հենց դա է այն կե­նա­րար ու­ժը, որ ա­մուր է պա­հում նրանց հա­վա­տը վաղ­վա օր­վա նկատ­մամբ: