ԿՐԿԺԱՆԻ ԱԶԱՏԱԳՐՄԱՆ 28-ՐԴ ՏԱՐԵԴԱՐՁԸ
Հերմինե ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ
Արցախյան գոյապայքարի տարեգրության մեջ Կրկժանի ազատագրումն ունի իր առանձնահատուկ տեղը։
1992 թվականի հունվարին Արցախի սահմանամերձ շրջաններում իրականացվող պաշտպանական մարտերին զուգընթաց, դեռևս ձևավորման փուլում գտնվող ինքնապաշտպանական ուժերի շտաբը պլանավորեց Ստեփանակերտի ինքնապաշտպանության ուժերի մի մասի ներգրավմամբ անցկացնել Կարկառաշեն արվարձանի թուրքաբնակ թաղամասում տեղակայված թշնամական որջի վնասազերծման ռազմագործողությունը։ Դրա անհրաժեշտությունը զգացվեց մանավանդ հունվարի երկրորդ կեսին՝ նշված հենակետից մայրաքաղաքի ուղղությամբ տեղի ունեցած հրետակոծությունից հետո, որի հետևանքով սպանվեց 3 և վիրավորվեց 5 խաղաղ բնակիչ։ Անելանելի վիճակում էր հայտնվել արվարձանի հայկական թաղամասը։ Եվ ահա այս պայմաններում շարունակել ապրել իրական մարդասպանների հարևանությամբ, անհնար էր… Իրավիճակից դուրս գալու ելքը մեկն էր` նախահարձակ հակառակորդին ճնշել իր զբաղեցրած դիրքերում և ապահովել տեղի բնակչության անվտանգ կենսագործունեությունը։ Հունվարի 19-ի լույս 20-ի գիշերը արցախյան ստորաբաժանումները ձեռնամուխ եղան ռազմահենակետի ոչնչացման օպերացիային և հաշված ժամերի ընթացքում թշնամուն դուրս մղեցին իր զբաղեցրած դիրքից։
28 տարի է անցել այդ նշանավոր օրից։ Եվ ահա 28 տարի հետո կրկին հավաքվել էին միևնույն նպատակի ու գաղափարի համար մարտնչած ազատամարտիկները։ Կրկժանցիներին շնորհավորելու էին եկել Արցախի ազատամարտիկների միության նախագահ, գեներալ-մայոր Սամվել Կարապետյանը, ԱԱՄ վարչության անդամ, ՙԱզատ հայրենիք՚ կուսակցության նախագահ, Կրկժանի ազատագրման մասնակից Արայիկ Հարությունյանը։ Միջոցառման մասնակիցները ծաղիկներ խոնարհեցին Կրկժանի ազատագրման համար նահատակվածների հիշատակին կառուցված հուշաքարին։
ԱԱՄ վարչության անդամ Արայիկ Հարությունյանն իր խոսքում ասաց՝ մարտական ուղին ինքն սկսել է Կրկժանից։
Արցախի ազատամարտիկների միության աշխատակազմի ղեկավար Էդուարդ Խաչատրյանը ներկայացրեց միության վարչության շնորհավորական ուղերձը Կրկժանի ազատագրման առթիվ, որում մասնավորապես ասված էր.
ՙՄեծ է Կրկժանի ազատագրման պատմական նշանակությունը։ Ամիսներ շարունակ այդ թաղամասի բարձունքներից թշնամին կրակի տակ էր պահում Ստեփանակերտ քաղաքը՝ կորուստներ պատճառելով մեր հայրենակիցներին։ Կրկժանում տեղակայված որջը բազմաթիվ խաղաղ բնակիչների կյանքեր է խլել, և այն չեզոքացնելու խնդիրը ժամանակի կարևորագույն պահանջն էր։ Կրկժանն ազատագրվեց 1992 թվականի հունվարի 20-ին։ Դա նոր կազմավորված վաշտերի, ջոկատների ամենամեծ հաջողություններից մեկն էր, որը ձեռք բերվեց միասնական ուժերի և համառ ջանքերի շնորհիվ։ Կրկժանի կրակակետերի ոչնչացումով կասեցվել են այդ ուղղությունից Ստեփանակերտ քաղաքի գնդակոծումները։ Այսօր Կրկժանի բնակչությունը նոր ուժով ու եռանդով է շենացնում հայրենի բնօրրանը՝ ապավինելով սեփական ուժերին՚։
Միջոցառման վերջում, Արցախի ազատամարտիկների միության վարչության կողմից Կրկժանի ազատագրման 28-րդ տարեդարձի և հասարակական ակտիվ գործունեության համար մի շարք ազատամարտիկներ պարգևատրվեցին արժեքավոր նվերներով։ Պարգևատրումն իրականացրեց միության նախագահ, գեներալ-մայոր Սամվել Կարապետյանը։