ՙՄԻՆՉ ՆՈՐ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ ԱՐՑԱԽՈՒՄ՚

 Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք, հունիսի 28-ից հուլիսի 2-ը Արցախում ավելի քան 10 երկրների շուրջ 50  գիտնականների մասնակցությամբ տեղի ունեցան քննարկումներ քվանտային և մեզոսկոպիկ ֆիզիկայի վերջին ձեռքբերումների և զարգացման միտումների վերաբերյալ: Գիտական նիստերին զուգահեռ, որոնք  համաժամանակյա անցկացվեցին ԱՀ Ազգային ժողովի և ՙՎալեքս գարդեն՚ հյուրանոցային համալիրի նիստերի դահլիճներում, Ստեփանակերտի ֆիզմաթ հատուկ դպրոցում էլ հանրապետության ֆիզիկայի ուսուցիչների համար սեմինարներ անցկացրին ՀՀ և ՌԴ գիտական դպրոցների մեթոդիստ-մանկավարժները:

Հուլիսի 2-ին  ԱԺ նիստերի դահլիճում տեղի ունեցավ գիտաժողովի եզրափակիչ նիստը: Այն վարեց կազմկոմիտեի նախագահ, Սաութհեմթոնի (Անգլիա) և Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանների պրոֆեսոր, Ռուսաստանի ՙՍկոլկովո՚ քվանտային կենտրոնի  ղեկավար Ալեքսեյ Կավոկինը, որն իր եզրափակիչ ելույթն սկսեց գիտաժողովի մասին ադրբեջանական ԶԼՄ-ների արձագանքից, մասնավորապես` հայտնի լրագրող Զուլֆուգար  Իբրահիմովի  ՙԱդրբեջանի սև ցուցակը կարող է կտրուկ ընդլայնվել՚ հոդվածի ընթերցումով:  Նրանում հեղինակն այսպիսի մտքեր է ՙքանդակել՚.ՙՔվանտային և մեզոսկոպիկ ֆիզիկայի տենդենցներ՚. այսպիսի բարձրագոչ վերնագրով գիտաժողով է անցկացվում Հայաստանի կողմից օկուպացված ադրբեջանական Ղարաբաղում: Այն  անվանվել է միջազգային գիտաժողով: Հերթական պրովոկացիա`  ինչպես միշտ,  կազմված նշանավոր մարդկանց  և արտերկրյա  խոշորագույն հիմնարկությունների  և կազմակերպությունների  անուններից՚: Հոդվածագիրը նշում է, որ գիտաժողովը նախաձեռնվել է հանրահայտ ֆիզիկոս Ալ. Կավոկինի կողմից: Նրա  խոսքով՝ միջազգային նորմի խախտում է թույլ տալիս նաև Ռուսաստանի ՙՍկոլկովո՚ քվանտային կենտրոնը, ապա նա փորձում է բացատրել, թե որտեղից է ծագել նման միտք` Ղարաբաղում անցկացնելու այդպիսի կազմով միջազգային գիտաժողով, և հայտնաբերում, որ  ՙպարոն Կավոկինն անցյալ տարի  ստացել է Հայ-ռուսական(սլավոնական) համալսարանի պրոֆեսորի պատվավոր կոչում, որից հետո նրա մոտ ՙլուսավոր միտք է հղացել  անցկացնել գիտաժողով՚: Ապա շարունակելով մտքի թռիչքները` գրում է. ՙԴժվար թե քվանտային ուղղությամբ ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածուի մոտ այդպիսի միտք ծագեր, այդ գաղափարը նրան հայտնված լիներ երազում: Կասկած   չկա, որ այն մատուցվել է հայկական  կողմից: Կասկածելի է, որ, մինչև Հայաստան այցելելը նա ընդհանրապես գաղափար ուներ քարտեզի վրա այնպիսի կետի մասին, որպիսին  Լեռնային Ղարաբաղն է, և  այժմ էլ նա ունի՚: 

Ալ. Կավոկինը քմծիծաղով կարդալով ադրբեջանցի լրագրողի հոդվածը` ասաց, որ իր համար մեծ պատիվ է հայտնվել ադրբեջանցի լրագրողի թիրախում, որն ընդամենը դասական քարոզչական կեղծիք է, և իր թիմի բոլոր անդամներն Արցախ են եկել գիտակցաբար:  

ՙԱյս գիտաժողովով ես իսկապես ցանկացել եմ աջակցել Արցախին, և լավ է , որ մեզ հաջողվել է՚: Նման դեպքերում  ինչ-որ բան հաջողվում է,  ինչ-որ բան՝ ոչ: Մեզ  չի հաջողվել այստեղ բերել Նոբելյան մրցանակակիրների, դա էլ  կհաջողվեր, եթե մենք շատ ժամանակ ունենայինք՚,-ասաց նա:  Նրա գնահատմամբ` գիտաժողովի ծրագիրը շատ հագեցած էր, բազմազան: Նա հատկապես բարձր գնահատեց  գիտաժողովի շրջանակում եզակի` ուսուցիչների հետ անցկացրած քննարկումները` ասելով, որ գիտնականների և ուսուցիչների ակտիվ համագործակցությունը  նոր և հետաքրքիր ձևաչափ է միջազգային գիտաժողովում, և այն պետք է շարունակել: Իր ելույթի վերջում Ալ. Կավոկինը շնորհակալական խոսքեր հնչեցրեց գիտաժողովի կազմակերպման և բարձր մակարդակով անցկացման համար ԱՀ կրթության, գիտության և սպորտի  նախարար Նարինե  Աղաբալյանի և ի դեմս նրա` ողջ նախարարության, պրոֆեսորներ Հայկ Սարգսյանի,  Կամո Աթայանի, Աժ պատգամավոր Գագիկ Բաղունցի, Ռուսաստանի քվանտային կենտրոնի գիտքարտուղար Ստելլա Կուտրովսկայայի հասցեին:

ԱՀ ԿԳՍ նախարար Ն. Աղաբալյանն իր հերթին բարձր գնահատեց գիտական այդ միջոցառումը, որն արցախյան փոքր երկրում  մեկտեղել է ֆիզիկայի բնագավառի  ամբողջ աշխարհից անվանի գիտնականների, մասնագետների, հետազոտողների: ՙՄենք ուրախ էինք հարթակ տրամադրել գիտաժողովի անցկացման համար և ունենալ մեր ներդրումն այդպիսի կարևոր գիտական միջոցառման  գործում: Համոզված ենք, որ գիտաժողովի  արդյունքները  գործնական կիրառություն կգտնեն կյանքում և կծառայեն  ողջ մարդկության բարեկեցությանը՚,- մասնավորապես ասաց նա: Մեջբերելով Ալ. Կավոկինին` նախարարը նշեց, որ ֆունդամենտալ  գիտությունը միասնական է, և այնտեղ չկան  ազգային բաժանումներ, որը և նպաստում է ամբողջ աշխարհում խաղաղության պահպանմանը: Այս գիտաժողովը  հենց դրա հավաստումն էր: Ըստ նախարարի` Արցախում միշտ էլ ուրախ կլինեն  տարբեր առիթներով հյուրընկալել գիտնականներին: ՙԴուք նաև Արցախի բարի կամքի դեսպաններն եք աշխարհում գիտության ասպարեզում:  Անկեղծորեն հավատացած եմ, որ կհեռանաք մեր երկրից  նոր  գաղափարներով, լուսավոր տպավորություններով և վերադառնալու ցանկությամբ՚-, ասաց Ն. Աղաբալյանը: 

Եզրափակիչ նիստում ելույթ ունեցան նաև գիտաժողովի կազմակերպիչներ Հայկ Սարգսյանը,  Գագիկ Բաղունցը: Վերջինիս գնահատմամբ` պատվարժան գիտնականների խիզախ արարքը, որոնք արհամարհել են ամեն խոչընդոտ և այցելել Արցախ` գիտության լույսը տարածելու, լույսի հաղթանակ է խավարի նկատմամբ:  Իսկ Լեհաստանից Դեյվիդ Բլանշեն, ով Արցախ էր եկել կնոջ և փոքրիկ աղջկա հետ, ասաց, որ հույս ունի, որ երբ իր դուստրը մեծանա,  Արցախն այդպիսի հիմնախնդիրներ այլևս չի ունենա և շատ երկրների կողմից կճանաչվի, և այստեղ միջազգային գիտաժողներ անցկացնելու համար խոչընդոտներ չեն լինի: 

Սրտի խոսք ասաց Դորտմունդից ֆիզիկոս Դմիտրի Յակովլևը:

Շատերն ունեին  իրենց զգացումներն արտահայտելու և յուրաքանչյուրն ինչ-որ բանով Արցախին օժանդակելու պատրաստակամության անկեղծ ցանկություն,  սակայն, ինչպես նկատեց Ալ. Կավոկինը, իրենց դեռ երկար  և հետաքրքիր ճանապարհ է սպասվում.  պետք է լինեն նաև Դադիվանքում` արցախյան ևս մեկ տեսարժան վայրով իրենց տպավորությունները հարստացնելու: 

ՙՄինչ նոր հանդիպում Արցախում՚. այս խոսքերով  գիտնականները հրաժեշտ տվեցին հյուրընկալ Արցախին:  

Սվետլանա ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ