ՆԱԽԻՋԵՎԱՆԻԿԻ ԴՊՐՈՑԻ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ ԲԱԶՈՒՄ ԵՆ
Էմմա ԲԱԼԱՅԱՆ
Նախիջևանիկն Արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ բռնագրավվել էր թշնամու կողմից, հետո ազատագրվել:
Արցախյան երրորդ պատերազմից հետո` Նախիջևանիկն առաջնագծամերձ է դարձել։ Բնականաբար, խնդիրներ շատ կան: Գյուղի դպրոցը գտնվում է բարձրադիր վայրում, որն ամբողջովին դիտարկվում է թշնամու կողմից։ Նախիջևանիկի կրթօջախի շենքային և ուսումնական խնդիրների մասին զրուցեցինք դպրոցի տնօրեն Գալինա Մեժլումյանի հետ։
Նա պատմեց, որ 1992թ. մայիսի 10-ին թշնամու կողմից գյուղի ուղղությամբ լայնածավալ գործողություններ սկսվեցին, ինչի հետևանքով գյուղացիներն ստիպված լքեցին իրենց օջախները։ Նախիջևանիկը և շրջակա գյուղերը ազատագրվեցին նույն թվականի սեպտեմբերի 4-5-ին, և բնակիչներն սկսեցին վերադառնալ իրենց բնակավայրերը, որոնք հիմնահատակ թալանված և ավերված էին։ Դպրոցական շենքը նույնպես գնդակոծված էր` մասամբ ավերված։ Վերականգնողական աշխատանքներից հետո Նախիջևանիկի դպրոցականները 1994-95թթ. ուսումնական տարին վերսկսեցին հարազատ կրթօջախում՝ 11 մանկավարժով և 60 աշակերտով` նախկին 165-ի փոխարեն։ Ներկայում Նախիջևանիկի աշակերտների թիվը հասել է 94-ի, որոնց մի մասը հաճախում է հարևան Վարդաձորի համայնքից, ընդ որում` նաև Վարազաբուն /Առանզամին/ բնակավայրերից։ Դպրոցն, ըստ տնօրենի, ապահովված է համապատասխան մասնագետներով:
Գալինա Մեժլումյանի տեղեկատվությամբ՝ դպրոցի այսօրվա շենքը շահագործման է հանձնվել 1974թ.,երբ դպրոցականների թիվը հասնում էր 340-ի։ Ըստ տնօրենի՝ դպրոցական շենքի մի մասն է որոշ չափով վերականգնվել, ինչի պատճառով դասասենյակների պակաս է զգացվում։ Դասասենյակների սղության պատճառով չեն կարողանում կազմակերպել նախադպրոցական կրթությունը, որը ուսումնական ծրագրի պարտադիր բաղադրիչ է:
Դպրոցական 12-ամյա կրթահամակարգին անցնելուց հետո, Նախիջևանիկի կրթօջախում ընդամենը երկու տարի հնարավոր եղավ կազմակերպել նախադպրոցական ուսումնական գործընթացը, սակայն դասասենյակների պակասի պատճառով հրաժարվեցին նախադպրոցական խմբից, ինչը, սակայն, գյուղում անհրաժեշտություն է` մանկապարտեզի բացակայության պատճառով:
Գալինա Մեժլումյանի խոսքով՝ պատկան կառույցները տեղյակ են դպրոցի անմխիթար վիճակի մասին. մի քանի անգամ հանձնաժողովներ են եկել, արձանագրել, որ շենքը վտանգավոր է նաև սեյսմակայունության տեսակետից, ինչի պատճառով հիմնավորված չի համարվում մասնակի նորոգումը։ Դպրոցի շենքի վերանորոգման, կիսափլուզված մասը մանկապարտեզի վերակառուցելու նախագծա-նախահաշվային փաստաթղթերով նախատեսված ծրագիրը նախատեսվել էր կյանքի կոչել 2020թ. պետբյուջեով, սակայն համավարակը, հետո էլ պատերազմը կրկին հետաձգեցին դպրոցի վերանորոգումը։ Տնօրենի հավաստմամբ` հաճախ բարերարներ են գալիս Սփյուռքից, որոնք ցանկանում են աջակցել կառուցելու մանկապարտեզ, սակայն ունեցած գումարը չի բավարարում։
Կարևոր է նաև, որ ուսումնական ծրագրերը մշակողները ծանոթ լինեն դպրոցներում առկա և հավանական խնդիրներին։ Մեր զրուցակցի համոզմամբ` եթե կրթության մակարդակի բարձրացման նպատակ կա, ապա պետք է գնահատել ուսուցչի աշխատանքը, որպեսզի դպրոցում աշխատելու ցանկություն ունենան գիտելիքներին լավ տիրապետող երիտասարդ մանկավարժներ։