ՀՈՒՆՎԱՐԻՆ ՄԻԱՍՆԱԿԱՆ ՔՆՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՆՁՆԵԼԸ ՊԱՐՏԱԴԻՐ ՉԷ

Արցախի Հանրապետության ԳԹԿ կողմից հայտարարվել է, որ դեկտեմբերի 15-ից սկսվում է 2023թ. բուհերի ընդունելության համար հունվար ամսին նախատեսվող միասնական քննությունների հայտագրման գործընթացը: Դիմորդը միասնական քննությունների դիմում-հայտը լրացնելու նպատակով պետք է դիմի ԱՀ ԳԹԿ: Առավելագույն երկու միասնական քննություն նա պետք է հանձնի ՀՀ տարածքում ձևավորված քննական կենտրոնում: Պարզաբանում ստանալու համար դիմեցինք ԳԹԿ կենտրոնի տնօրեն Յուրի ՔԱՐԱՄՅԱՆԻՆ:

- Պա­րոն Քա­րա­մյան, բու­հե­րի ըն­դու­նե­լու­թյան քն­նու­թյուն­նե­րը, որ սո­վո­րա­բար հու­նի­սին են մեկ­նար­կում, հի­մա հուն­վա­րին է լի­նե­լու՝ ու­սում­նա­կան գոր­ծըն­թա­ցին զու­գըն­թաց: Ի՞նչ նպա­տակ ու­նի դա:
-ՀՀ կա­ռա­վա­րու­թյան ո­րոշ­մամբ՝ 2023թ. միաս­նա­կան քն­նու­թյուն­նե­րը կանց­կաց­վեն ե­րեք փու­լով: Ա­ռա­ջին փու­լը կանց­կաց­վի հուն­վար ամ­սին: Երկ­րորդ և եր­րորդ փու­լե­րը՝ հու­նիս և հու­լիս ա­միս­նե­րին: Մեզ մոտ՝ Ար­ցա­խում, ինչ­պես միշտ, անց­կաց­վե­լու են ամ­ռա­նը՝ եր­կու փու­լով: Ար­ցա­խի դի­մորդ­նե­րի հա­մար ա­ռա­ջին փու­լը պար­տա­դիր չէ, բայց մենք հնա­րա­վո­րու­թյուն ենք ստեղ­ծում ցան­կա­ցող­նե­րի հա­մար հայ­տագր­վել և մաս­նակ­ցել միաս­նա­կան քն­նու­թյուն­նե­րի ա­ռա­ջին փու­լին, ո­րը կանց­կաց­վի հուն­վար ամ­սում ՀՀ-ում /նախ­նա­կան պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյամբ՝ Գո­րիս քա­ղա­քում/: Ե­թե ստա­ցած միա­վոր­ներն ի­րենց բա­վա­րա­րեն, ա­պա դրանք կպահ­պան­վեն ըն­դու­նե­լու­թյան հա­մար: Իսկ ե­թե՝ ոչ, դի­մորդ­նե­րը կա­րող են տվյալ ա­ռար­կա­նե­րից հանձ­նել հու­նիս ամ­սում, ըն­դու­նե­լու­թյան հա­մար կվերց­վի ա­մե­նա­բարձր գնա­հա­տա­կա­նը:
-Փաս­տո­րեն ԱՀ կա­ռա­վա­րու­թյու­նը չի կրկ­նօ­րի­նա­կել ՀՀ կա­ռա­վա­րու­թյան հա­մա­պա­տաս­խան ո­րո­շու­մը: Եվ տես­նում ենք, որ Դուք էլ հա­մա­միտ եք դրան: Ին­չո՞վ եք դա հիմ­նա­վո­րում:
-Դա արևմտյան ոճ է և դի­մորդ­նե­րին ներգ­րա­վե­լու մի­ջոց, երբ նրանք կա­րող են մի քա­նի ան­գամ հանձ­նել ըն­դու­նե­լու­թյան քն­նու­թյուն: Ես դրա­նում խն­դիր չեմ տես­նում, ե­թե քն­նու­թյու­նը լի­նի միայն ըն­դու­նե­լու­թյան մա­սով, և ա­վար­տա­կան մա­սը չլի­նի: Միաս­նա­կան քն­նու­թյան թես­տում կա նաև ա­վար­տա­կան մաս /դրա հա­մար էլ կոչ­վում է միաս­նա­կան քն­նու­թյուն/, դի­մոր­դը միա­ժա­մա­նակ հանձ­նում է և՜ ա­վար­տա­կան, և՜ ըն­դու­նե­լու­թյան քն­նու­թյուն: Են­թադ­րենք 12-րդ դա­սա­րան­ցին հուն­վա­րին հանձ­նում է միաս­նա­կան քն­նու­թյուն և ստա­ցած միա­վոր­ներն ի­րեն բա­վա­րա­րում են: Նա ար­դեն ըն­դու­նե­լու­թյան քն­նու­թյուն չի հանձ­նե­լու: Ես միշտ շեշ­տում եմ, որ մեր ու­սում­նա­կան գոր­ծըն­թա­ցի ա­մե­նա­վատ կողմն այն է, որ ե­րե­խա­նե­րը սո­վո­րում են քն­նու­թյան հա­մար և ոչ թե գի­տե­լիք ստա­նա­լու: Երբ նա ար­դեն բուհ ըն­դուն­ված հա­մար­վի, կշա­րու­նա­կի՞ երկ­րորդ կի­սա­մյա­կում ու­սու­մը, չէ՞ որ նա, սահ­ման­ված օ­րեն­քի հա­մա­ձայն, պետք է հա­մա­պա­տաս­խան ա­ռար­կա­նե­րից նշ­ված ժա­մա­քա­նա­կով դա­սապ­րո­ցե­սի մաս­նակ­ցի և տա­րե­կան գնա­հա­տա­կան ու­նե­նա ա­տես­տա­տում: Ընդ­հան­րա­պես, մեր նպա­տակն է, որ դպ­րո­ցի գնա­հա­տա­կանն ա­վե­լի արժևոր­վի: Ես չեմ կի­սում հուն­վա­րին միաս­նա­կան քն­նու­թյուն հանձ­նե­լու ո­րո­շու­մը: Հուն­վա­րին հան­ձն­վող միաս­նա­կան քն­նու­թյուն­նե­րը ստեղ­ծե­լու են մի շարք խո­չըն­դոտ­ներ: Ա­ռա­ջին՝ կխա­թար­վի դպ­րո­ցի ու­սում­նա­կան գոր­ծըն­թա­ցը: Երկ­րոր­դը կմատ­նան­շեի տեխ­նի­կա­կան խո­չըն­դոտ­նե­րը: Ա­ռա­ջին փու­լի միաս­նա­կան քն­նու­թյուն­ներն անց­կաց­վե­լու են հուն­վա­րի 15-ից մինչև փետր­վա­րի 15-ը, ըստ նախ­նա­կան պլա­նա­վոր­ման՝ շա­բաթ և կի­րա­կի օ­րե­րին: Քն­նա­կան կենտ­րոն­նե­րը դպ­րոց­ներն են: Շա­բաթ-կի­րա­կի օ­րե­րին, ճիշտ է, դպ­րոց­նե­րում դա­սեր չեն ըն­թա­նում, բայց քն­նու­թյուն­նե­րի անց­կաց­ման հա­մար մար­զա­դահ­լիճն են վերց­նում: Այն պետք է կա­հա­վոր­վի, սե­ղան-նս­տա­րան­ներ բեր­վեն, իսկ քն­նու­թյու­նից հե­տո դրանք նո­րից տար­վեն ի­րենց տե­ղե­րը դա­սապ­րո­ցե­սի հա­մար: Էլ չեմ խո­սում ձմ­ռան պայ­ման­նե­րում մար­զա­դահ­լի­ճի բա­վա­րար ջե­ռու­ցումն ա­պա­հո­վե­լու մա­սին: Ինձ կա­րող են հա­կա­ճա­ռել՝ իսկ ինչ­պե՞ս են ֆիզ­կուլ­տու­րա­յի դա­սերն անց­կաց­վում: Բայց դրանք նույ­նը չեն: Ֆիզ­կուլ­տու­րա­յի դա­սե­րին ե­րե­խան ամ­բողջ ժա­մա­նակ շարժ­ման մեջ է լի­նում և չի մր­սում: Նույ­նը չի կա­րե­լի ա­սել քն­նու­թյան դեպ­քում. 18-20 աս­տի­ճա­նի ջեր­մու­թյու­նը ե­րեք ժամ նս­տած մար­դու հա­մար բա­վա­րար չէ: Պատ­կե­րաց­նո՞ւմ եք, ինչ աղ­մուկ է ա­ռա­ջա­նա­լու դահ­լի­ճում. դի­մորդ­ներն ա­նընդ­հատ ներ­սու­դուրս են ա­նե­լու: Նս­տե­լու են վե­րար­կու­նե­րով, բաճ­կոն­նե­րով, ան­հար­մա­րա­վետ վի­ճակ է լի­նե­լու: Ե­րե­խա­յի ու­ղե­ղը նման պայ­ման­նե­րում ինչ­պե՞ս կաշ­խա­տի: Կկա­րո­ղա­նա՞ կենտ­րո­նա­նալ: Ար­ցա­խում ու­րիշ խո­չըն­դոտ­ներ էլ կա­ռա­ջա­նան՝ է­լեկտ­րա­կա­նու­թյան խա­փա­նում, ճա­նա­պարհ­նե­րի դժ­վա­րու­թյուն: Բա­ցի դրա­նից, ին­կա­սա­ցիա­յի հարց էլ կլի­նի: Յու­րա­քան­չյուր քն­նու­թյան հա­մար տվյալ օ­րը վաղ ա­ռա­վո­տյան թես­տե­րը պետք է բեր­ված լի­նեն Երևա­նից, քն­նու­թյու­նը ա­վար­տե­լուց ան­մի­ջա­պես հե­տո պա­տաս­խան­նե­րի ձևաթղ­թե­րը վե­րա­դարձ­վեն Երևան: Ա­վե­լորդ մեծ ծախ­սեր, որ ես ա­նի­մաստ եմ հա­մա­րում:
-Դուք ձեր այդ ա­ռա­ջար­կու­թյուն­նե­րը ներ­կա­յաց­րե՞լ եք ՀՀ հա­մա­պա­տաս­խան կա­ռույ­ցին:
-Ի­հար­կե: Կան­խա­տես­վող խո­չըն­դոտ­նե­րի մա­սին ի­րենց էլ եմ ա­սել: Ինձ թվում է, որ ՀՀ-ում էլ են հաս­կա­ցել, որ հուն­վա­րին անց­կաց­նելն ար­դյու­նա­վետ չէ և ո­րոշ լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րով լսում ենք, որ դա փորձ­նա­կան քն­նու­թյուն է: Երբ միաս­նա­կան քն­նու­թյուն­նե­րը նոր էին ներ­դր­վել, մենք փորձ­նա­կան անց էինք կաց­նում: Քն­նու­թյան ար­դյունք­նե­րը երկ­րոր­դա­կան էին մեզ հա­մար և չէին մտց­վում դա­սա­մա­տյան: Հի­մա ինչ որ պի­տի կա­տար­վի հուն­վա­րին, փորձ­նա­կան քն­նու­թյուն չէ, այլ ի­րա­կան: Իսկ յու­րա­քան­չյուր քն­նու­թյուն սթ­րես է ե­րե­խա­յի հա­մար: Դի­մորդն էլ պետք է եր­կու քն­նու­թյան հա­մար հուն­վա­րին մու­ծի յու­րա­քան­չյու­րի հա­մար 4500 դրամ, իսկ հու­նի­սին մաս­նակ­ցե­լու դեպ­քում` 1500-ա­կան դրամ: Ա­վե­լի ճիշտն այն է, որ ե­րե­խա­նե­րը երկ­րորդ կի­սա­մյա­կում պատ­րաստ­վեն, կրկ­նու­թյուն ա­նեն, ամ­ռա­նը հան­գիստ պայ­ման­նե­րում հանձ­նեն: Դրա­կան ստա­ցած բո­լոր դի­մորդ­ներն ըն­դուն­վում են, ին­չո՞ւ ա­վելորդ լար­վա­ծու­թյուն ստեղ­ծել: Բայց գլ­խա­վորն այն է, որ հուն­վա­րին միաս­նա­կան քն­նու­թյուն հանձ­նե­լը պար­տա­դիր չէ, այլ՝ ըստ ցան­կու­թյան:
- Իսկ նո՞ւյն թես­տերն են լի­նե­լու հուն­վա­րին և հու­նի­սին:
-Ի­հար­կե՝ ոչ: Եվ տա­րա­ձայ­նու­թյուն­ներ են ա­ռա­ջա­նա­լու: Մր­ցույ­թի կազ­մա­կեր­պու­մը նույն թես­տի հի­ման վրա պետք է լի­նի: Իսկ հի­մա տար­բեր պայ­ման­նե­րում է լի­նե­լու: Դա ճիշտ չէ:
- Պա­րոն Քա­րա­մյան, դի­մորդ­նե­րը հայ­տագր­վում են, բայց մաս­նա­գի­տու­թյուն­նե­րի և քն­նու­թյուն­նե­րի ցան­կը մինչև հի­մա չեն հաս­տատ­վել:
- Հա­յաս­տա­նում դրանք սեպ­տեմ­բե­րի 14-ին են հաս­տատ­վել: Մեզ մոտ էլ է սեպ­տեմ­բե­րին պատ­րաստ ե­ղել, մշա­կել, քն­նար­կել ենք ԿԳՄՍ փոխ­նա­խա­րա­րի հետ, ո­րը հի­մա նա­խա­րա­րի պաշ­տո­նա­կա­տարն է: Բայց, չգի­տես ին­չու, դա մշ­տա­պես մեզ մոտ ու­շաց­նում են:

Սվետլանա ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ