COVID-19-ՈՎ ՊԱՅՄԱՆԱՎՈՐՎԱԾ` ՄԱՀՎԱՆ ԴԵՊՔԵՐՆ ԱՃՈՒՄ ԵՆ
Զարինե ՄԱՅԻԼՅԱՆ
ԱՀ-ում գրանցվել է վարակի աննախադեպ թիվ. մեկ օրում՝ 102 նոր դեպք
Վիճակագրական տվյալներով՝ վերջին 2 ամսվա ընթացքում ամբողջ աշխարհում սրվել է կորոնավարակի հետ կապված իրավիճակը: COVID-19 վարակով պայմանավորված` համաճարակային իրավիճակը ՀՀ-ում և ԱՀ-ում դեռևս շարունակում է մնալ խիստ լարված։ Թագավարակի աճող թվերին զուգահեռ, ցավոք, ավելանում են նաև մահվան դեպքերը։
Նոյեմբերի 2-ին կատարված 242 թեստավորման արդյունքում ԱՀ-ում հայտնաբերվել է կորոնավիրուսային վարակի 102 նոր դեպք։ Նշենք, որ վարակի բռնկումից ի վեր ԱՀ-ում նման մեծ թիվ դեռ չի արձանագրվել։ Ներկայումս Արցախում ստացիոնար բուժում է ստանում 180 վարակակիր. 85 հիվանդի առողջական վիճակը գնահատվում է ծանր, 17-ինը՝ ծայրահեղ ծանր, իսկ թեթև ախտանշաններով վարակակիրներն ամբուլատոր բուժում են ստանում տնային պայմաններում: Հիվանդների մեծ մասը Ստեփանակերտի բնակիչներ (70 հոգի) են։ Մյուս վարակակիրներից 7-ը՝ Մարտակերտի, 11-ը՝ Ասկերանի, 14-ը՝ Մարտունու շրջանների բնակիչներ են: Ցավոք, արձանագրվել է մահվան 1 դեպք։ Կորոնավիրուսային հիվանդության հետևանքով մահացած 70-ամյա տղամարդու մոտ ախտորոշվել էր երկկողմանի պոլիսեգմենտար թոքաբորբ, սուր-շնչառական անբավարարություն։ Համաճարակաբանական վիճակը հանրապետությունում շարունակում է մնալ խիստ լարված։ 2021թ. ընթացքում Արցախում կորոնավիրուսային վարակի հայտնաբերման նպատակով կատարվել է 17 343 հետազոտություն, որի արդյունքում արձանագրվել է COVID-19-ի 2273 դեպք։
Միայն հոկտեմբեր ամսվա ընթացքում Արցախում թագավարակի հետևանքով մահացել է 11 մարդ, իսկ այս տարվա կտրվածքով՝ 34 վարակակիր։ Արդեն նոյեմբերի 3-ի դրությամբ՝ ԱՀ-ում գրանցվել է մահվան 5 դեպք։ Վարակի թվերի աճին զուգահեռ մահվան դեպքերն Արցախում կտրուկ սկսել են աճել։ Նույն իրավիճակն է նաև Հայաստանում։ Վերջին շաբաթվա ընթացքում ՀՀ-ում միջինում օրական գրանցվել է մահվան 44-62 դեպք, ընդ որում` նոյեմբերի 2-ին՝ մահվան 62 դեպք։ Մահերի նման մեծ թիվ գրանցվել էր միայն հոկտեմբերի 26-ին՝ 57 դեպք 1 օրում: Ընդհանուր առմամբ՝ ՀՀ-ում կորոնավիրուսի հետևանքով արձանագրվել է մահվան 6491 դեպք: Իսկ աշխարհում կորոնավարակի հետևանքով մահացել է ավելի քան հինգ միլիոն մարդ։ Որոշ փորձագետներ էլ կարծում են, որ COVID-19-ից իրականում երկու կամ երեք անգամ ավելի շատ մարդ կարող է մահացած լինել։ ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի պաշտոնական ներկայացուցիչ Ֆլորենսիա Սոտո Նինյոնն անհրաժեշտ է համարում, որ մինչև տարեվերջ պատվաստվեն բոլոր երկրների բնակիչների գոնե 40%-ը, իսկ հաջորդ տարվա կեսերին՝ 70%-ը։
ՀՀ առողջապահության նախարարության մասնագետները փոխանցում են, որ վիճակագրական տվյալներով՝ աշխարհում պատվաստումների թվի աճին զուգահեռ նվազում են COVID-19-ի հետևանքով մահվան դեպքերը: Համեմատելով 2021թ. հունվար-2021թ. հոկտեմբերն ընկած ժամանակահատվածը, մասնագետները եզրակացրել են, որ պատվաստումների 70%-ից բարձր շեմ ունեցող երկրներում, կորոնավիրուսով պայմանավորված, մահվան դեպքերը պատվաստումների աճին զուգահեռ նվազման միտում ունեն: Համաճարակաբանների կարծիքով՝ COVID-19-ի կանխարգելման լավագույն միջոցը պատվաստումն է. պատվաստանյութերն արդյունավետ են հիվանդության ծանր ընթացքի, հոսպիտալացման և մահվան դեպքերի կանխարգելման համար։ Ոլորտի մասնագետները հորդորում են վարակի դեմ պատվաստվել, քանի որ բնակչության առողջության պահպանման գործում նրանք կարևորում են իմունականխարգելման աշխատանքների ժամանակին իրականացնելը, ինչի շնորհիվ հիվանդացության ու վարակի հետևանքով մահվան դեպքերը նվազում կամ բացակայում են։ Բնակչության շրջանում պատվաստվողների թվի աճին զուգահեռ կնվազի կրկնավարակի, ինչպես նաև վիրուսի տարածման հավանականությունը և կկասեցվի վիրուսների մուտացիաների և այլ շտամների առաջացման հավանականությունը։
COVID-19-ի դեմ պատվաստումները շարունակվում են իրականացվել ԱՀ առողջապահության նախարարության հանրապետական բժշկական կենտրոնի ամբուլատոր-պոլիկլինիկական բաժանմունքում, ՙԱրևիկ՚ և շրջանային բուժմիավորումներում: Արցախում ներկայում առկա են ռուսական ՙՍպուտնիկ Վի՚, բրիտանա-շվեդական ՙԱստրաԶենեկա՚, չինական ՙՍինոֆարմ՚ և ամերիկյան ՙՄոդեռնա՚ պատվաստանյութերի դեղաչափերը։ Իսկ Հանրապետական բժշկական կենտրոնի ամբուլատոր-պոլիկլինիկական բաժանմունքում պատվաստումներն իրականացվում են մինչև ժամը 19։00-ն։ Նշյալ պատվաստանյութերով ներարկման ընտրությունը թողնված է քաղաքացու հայեցողությանը։