ԱԴՐԲԵՋԱՆ-ՌՈՒՍԱՍՏԱՆ. Ի՞ՆՉ ՍՊԱՍԵԼ
Վահրամ ԱԹԱՆԵՍՅԱՆ
Անցյալ շաբաթ ՌԴ նախագահի հրավերով Սոչիում էր Իլհամ Ալիեւը։ Մեկնաբանները հասցրել են ընդգծել, որ այդ այցը հաջորդել է Երեւանում ԵԱՏՄ վեհաժողովին, որին մասնակցեց նաեւ Վլադիմիր Պուտինը։ Ռուսական եւ ադրբեջանական մամուլում մի շարք հրապարակումներ են արվել, որոնց հիմնական ուղղվածությունն այն է, որ Ռուսաստանը մտադիր է խորացնել բոլոր տեսակի հարաբերություններն Ադրբեջանի հետ։ Սոչիում այդ մասին կողմերը հայտարարել են առարկություն չվերցնող տոնայնությամբ։ Այս իմաստով առանձնակի հետաքրքրություն է ներկայացնում ռուս-ադրբեջանական ռազմատեխնիկական համագործակցության թեման։
Ադրբեջանի նախագահը հայտարարել է, որ կողմերի միջեւ գործում է ընդհանուր առմամբ հինգ միլիարդ դոլարի պայմանագիր, որից երեք միլիարդն արդեն իրականացված է։ Շատ մեկնաբաններ տպավորություն էին փոխանցում, որ Ապրիլյան քառօրյա պատերազմին հաջորդած երեք տարիներին Ռուսաստանը որոշակի սպասողական կեցվածք էր որդեգրել։ Այդ ընթացքում Ադրբեջանը մի քանի փորձ ձեռնարկել է՝ այլ երկրներից արդիական սպառազինություն գնելու ուղղությամբ։ Երեւում է, հաջողությունը նվազ է, եւ Բաքուն որոշել է կրկին ուշադրությունը սեւեռել ռուսական ռազմաարդյունաբերական համալիրի վրա։
Հայտնի է, որ Սոչիում Պուտին-Ալիեւ հանդիպմանը նախորդել է ռուսական ռազմաարդյունաբերական համալիրի ներկայացուցիչների այցը Բաքու, որտեղ նրանք բանակցություններ են վարել Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարի սպառազինությունների գծով տեղակալի հետ։ Բաքվի լրատվամիջոցները գրում են, որ Ադրբեջանի եկող տարվա բյուջեում ռազմական ծախսերը դարձյալ կտրուկ մեծացել են եւ կկազմեն շուրջ 1, 8 միլիարդ դոլար։ Փորձագետները դա համարում են սպառազինությունների գնման ծավալները մեծացնելու նպատակի ցուցիչ։
Խոսքն, ամենայն հավանականությամբ, առաջին հերթին վերաբերում է ռազմաօդային ուժերը ժամանակակից կործանիչներով համալրելու ծրագրի մասին է։ Օգոստոսի սկզբներին, ինչպես հայտնի է, ուսումնա-վարժական թռիչքի ժամանակ խորտակվեց Ադրբեջանի ռազմաօդային ուժերի ՄԻԳ-29 կործանիչը։ Ռազմական ոլորտի փորձագետները դա համարում են օդուժի տեխնիկական հետամնացության անհերքելի ապացույց։ Մամուլը գրեց, որ այդ տեսակի կործանիչներն արտադրվել են անցյալ դարի 80-ական թվականներին, Ադրբեջանը դրանք ձեռք է բերել ԱՊՀ անդամ մի երկրից (ամենայն հավանականությամբ՝ Բելառուսից)։ Ադրբեջանի ռազմաօդային ուժերի աղետալի վիճակի մասին անուղղակի տեսակետ արտահայտել է նաեւ այդ երկրի պաշտպանության նախարար Հասանովը։ Ներկայումս, ըստ երեւույթին, ռուս-ադրբեջանական բանակցությունների թեման նորագույն կործանիչներն են։ Խոսք է գնում, որ Ռուսաստանն Ադրբեջանին առաջարկել է Սու-35՝ երրորդ-չորրորդ սերնդի կործանիչներ։