ԽԱՂԱՂԱՊԱՀՈՒԹՅՈՒՆԸ ՄԻԱԿ ԶՍՊՈՂ ՀԱՆԳԱՄԱՆՔՆ Է

ՙԱԱ՚-ի հար­ցե­րին պա­տաս­խա­նում է ԱՀ նա­խա­գա­հի մի­ջազ­գա­յին հար­ցե­րով խոր­հր­դա­կան Նել­լի Բաղ­դա­սա­րյա­նը

- Պա­տե­րազ­մից մեկ տա­րի անց, հետ­հա­յացք ձգե­լով հա­կա­մար­տու­թյան ըն­թաց­քին, ի՞նչ մեկ­նա­բա­նու­թյուն կա­րող եք տալ։

- Մենք ապ­րե­ցինք 21-րդ դա­րի ա­մե­նա­կոր­ծա­նա­րար պա­տե­րազմ­նե­րից մե­կը։ Այն իր բնու­թագ­րիչ­նե­րով ան­նա­խա­դեպ պա­տե­րազմ էր հետ­խոր­հր­դա­յին տա­րա­ծաշր­ջա­նում։ Դրա­նից խու­սա­փել հնա­րա­վոր կլի­ներ այն դեպ­քում, ե­թե 1994 թվա­կա­նից ի վեր մենք ապ­րեինք և մեր կեն­սա­գոր­ծու­թյու­նը կա­ռու­ցեինք այն տրա­մա­բա­նու­թյամբ, որ պա­տե­րազ­մը չի ա­վարտ­վել.1994 թ. հրա­դա­դա­րի մա­սին Ե­ռա­կողմ հա­մա­ձայ­նագ­րի կն­քու­մից հե­տո հա­կա­մար­տու­թյու­նը մտել էր ՙսո­ղա­ցող հա­կա­մար­տու­թյան՚ ըն­թացք իր բո­լոր կան­խա­տե­սե­լի զար­գա­ցում­նե­րով։ Կոնֆ­լիկ­տա­բա­նու­թյան տե­սան­կյու­նից ևս դրա հա­մար կա­յին բո­լոր հիմ­քե­րը` չկար հա­կա­մար­տու­թյան կար­գա­վոր­ման գոր­ծըն­թաց, դեռևս Ապ­րի­լյան պա­տե­րազ­մից տա­րի­ներ ա­ռաջ այդ գոր­ծըն­թացն իր տե­ղը զի­ջել էր կա­ռա­վար­ման գոր­ծըն­թա­ցի, ին­չը շատ նեղ օ­րա­կարգ էր, մեր դեպ­քում` ա­ռա­վե­լա­պես հա­կա­մար­տու­թյան սա­ռեց­մանն ուղղ­ված ա­պար­դյուն ջան­քե­րով։

- Որ­քա­նո՞վ է պա­տե­րազ­մը բա­վա­րա­րել Ադր­բե­ջա­նի տա­րած­քա­յին հա­վակ­նու­թյուն­նե­րը։

- Պա­տե­րազ­մը չի ա­վարտ­վել. Ադր­բե­ջա­նը շա­րու­նա­կում է պա­տե­րազ­մել 3000 քա­ռա­կու­սի կի­լո­մետր մնա­ցած Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյան դեմ և հա­մար։ Այ­սօր ռու­սա­կան խա­ղա­ղա­պա­հու­թյու­նը միակ զս­պող հան­գա­մանքն է Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյան հե­տա­գա օ­կու­պա­ցիան կան­խե­լու գոր­ծում։ Ստեղծ­ված ի­րա­վի­ճա­կում որևէ ե­րաշ­խիք չկա, որ խա­ղա­ղա­պա­հու­թյան բա­ցա­կա­յու­թյան դեպ­քում Ադր­բե­ջան-Թուր­քիա-ա­հա­բե­կիչ­ներ ա­լյան­սը կր­կին նոր թա­փով չի գոր­ծարկ­վե­լու, ի դեպ, այս մա­սին ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մը մեզ ա­մե­նօ­րյա ռե­ժի­մով հի­շեց­նում է։ Չի փոխ­վել Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գա­հի հռե­տո­րա­բա­նու­թյու­նը, մաս­նա­վո­րա­պես, դրանք կր­կին ար­տա­քին և ներ­քին լսա­րան­նե­րի հա­մար տար­բեր են։ Օ­րերս ՄԱԿ-ի 76-րդ նս­տաշր­ջա­նում մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյանն ա­ռա­ջար­կե­լով այլևս չօգ­տա­գոր­ծել ՙԼեռ­նա­յին Ղա­րա­բաղ՚ վար­չա­տա­րած­քա­յին ան­վա­նու­մը միևնույն պա­հին նույն ե­լույ­թում նշում է, որ Ադր­բե­ջա­նը ա­զա­տագ­րել է ՙՀՀ կող­մից օ­կու­պաց­ված տա­րածք­նե­րի նշա­կա­լի մա­սը՚, իսկ սեպ­տեմ­բե­րի 27-ին Ադր­բե­ջա­նի ժո­ղովր­դին ուղղ­ված ու­ղեր­ձում կր­կին շեշ­տում է, որ ՙԱդր­բե­ջա­նի տա­րած­քա­յին ամ­բող­ջա­կա­նու­թյու­նը վե­րա­կան­գն­ված է՚։ Նույն օ­րը Ա­նա­դո­լու լրատ­վա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյա­նը տված հար­ցազ­րույ­ցում Ի. Ա­լիևը բա­ցար­ձա­կա­պես ժխ­տեց ԵԱՀԿ Մինս­կի խմ­բի հա­մա­նա­խա­գա­հու­թյան նա­խա­ձեռ­նո­ղա­կա­նու­թյու­նը, այն դեպ­քում, երբ հա­մա­նա­խա­գա­հու­թյու­նը դեռևս 2021թ. ապ­րի­լին հան­դես էր գա­լիս օ­րա­կար­գա­յին բո­վան­դա­կու­թյան հայ­տա­րա­րու­թյամբ։
Ադր­բե­ջա­նը շա­րու­նա­կում է զո­րա­վար­ժու­թյուն­նե­րը և սպա­ռա­զի­նու­թյան հա­մալր­ման անս­քող քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը, ո­րի մա­սին տե­ղե­կատ­վու­թյու­նը հո­սեց­վում է բաց աղ­բյուր­ներ։ Միևնույն պա­հին Ի. Ա­լիևն այ­սօր Ա­նա­դո­լու լրատ­վա­կա­նին տված հար­ցազ­րույ­ցում հայտ­նում է, որ ՙիր դժ­գո­հու­թյունն է հայտ­նել ՌԴ-ին` ՀՀ-ին սպա­ռա­զի­նու­թյուն­նե­րի մա­տա­կա­րար­ման գոր­ծըն­թա­ցի վերս­կս­ման հետ կապ­ված՚։
Ադր­բե­ջանն Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյան ժա­մա­նա­կա­վոր օ­կու­պաց­ված տա­րածք­նե­րում վա­րում է հա­ղոր­դակ­ցա­յին կամ տրան­զի­տա­յին օ­ղակ­ման քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն։ Ադր­բե­ջա­նը շա­րու­նա­կում է նաև ԱՀ հու­մա­նի­տար շր­ջա­փակ­ման քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը և ի­րա­նա­կան բեռ­նա­տար­նե­րի հետ կապ­ված աղմ­կա­հա­րույց դեպ­քը դրա ընդ­գծ­ված օ­րի­նակն է։
Ադր­բե­ջա­նը և Թուր­քիան շա­րու­նա­կում են սպառ­նալ տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին անվ­տան­գու­թյա­նը, մաս­նա­վո­րա­պես մեծ տա­րա­ծաշր­ջա­նի ռազ­մա­քա­ղա­քա­կան ցան­ցա­յին զար­գա­ցում­նե­րում նրանք կենտ­րո­նա­կան տե­ղում են։

- Դուք նշե­ցիք, որ ՌԴ խա­ղա­ղա­պա­հու­թյու­նը թերևս միակ զս­պող գոր­ծոնն է, ինչ­պե՞ս եք գնա­հա­տում խա­ղա­ղա­պա­հու­թյան ներ­կա­յու­թյու­նը մեկ տա­րի անց։

- Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյու­նում ՌԴ-ն ի­րա­կա­նաց­նում է խա­ղա­ղա­պահ ա­ռա­քե­լու­թյուն, ո­րի եր­կա­րաձգ­ման անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը բխում է ա­ռա­ջին հեր­թին մեր կեն­սա­կան շա­հե­րից։ Մենք ա­ռա­վել քան երբևէ կախ­ված ենք ռու­սա­կան քա­ղա­քա­կան դաշ­տի զար­գա­ցում­նե­րից։ Վեր­ջին օ­րե­րին ՌԴ-ում տե­ղի ու­նե­ցան խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թյուն­ներ, ո­րոնց ար­դյունք­նե­րը թույլ են տա­լիս կան­խա­տե­սե­լու, որ ա­ռա­ջի­կա տա­րի­նե­րին ՌԴ ռազ­մա­քա­ղա­քա­կան գի­ծը հիմ­նա­կա­նում կա­րող է շա­րու­նակ­վել։

- Ինչ­պե՞ս է ԱՀ-ն վե­րա­բե­րում վե­րոն­շյալ ի­րո­ղու­թյուն­նե­րին և վտանգ­նե­րին։

- Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյունն ա­մուր է իր տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րում։ Հս­տակ է, որ չնա­յած ան­դառ­նա­լի մարդ­կա­յին կո­րուստ­նե­րին, տա­րած­քա­յին ցա­վա­լի ի­րո­ղու­թյուն­նե­րին, ա­մե­նօ­րյա տե­ղե­կատ­վա­կան, հո­գե­բա­նա­կան և շա­րու­նակ­վող ռազ­մա­կան տե­ռո­րին, ար­ցախ­ցին պա­տաս­խա­նում է Ար­ցա­խում ապ­րե­լու և կորց­րա­ծը վե­րա­դարձ­նե­լու հաս­տա­տա­կամ վար­քով։ Ստեղծ­ված պայ­ման­նե­րում մեր ա­նե­լիքն է ի­րա­տե­սո­րեն գնա­հա­տել վտանգ­նե­րը և գոր­ծել դրանք չե­զո­քաց­նե­լու օ­րա­կար­գով։