ՄԵՐ ՆՎԻՐԱՏՎՈՒԹՅԱՄԲ՝ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ՄԵՐ ՏՈՒՆ ԲԵՐԵՑԻՆՔ...
Լաուրա ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
Հայաստան՚ համահայկական հիմնադրամի շրջանակներում Տորոնտոյի տեղական մարմնի միջոցներով Արցախում (հատկապես վերջին տարիներին) կյանքի կոչվեցին բազմաթիվ ազգանպաստ ծրագրեր։ Առաջիններից մեկը Ստեփանակերտի ֆիզմաթ դպրոցի հանրակացարանի կառուցումն էր և կրթօջախի բակի վերանորոգումը։ Այնուհետև օրակարգային դարձան ջրատարների կառուցումն ու վերականգնումը. ՙՏրակետ -1՚-ը լրիվությամբ ավերված էր, վերականգնվեց։ Շոշի, Սզնեքի, Գիշու և Մարտունու ջրատարների հարցը լուծվեց։ Գազատարների անցկացման գործում ևս անուրանալի է Տորոնտոյի տեղական մարմնի ներդրումը. Վանք, Ծմակահող, Առաջաձոր և Շահմասուր գյուղերի բնակիչներն այսօր վայելում են երկնագույն կրակի հաճույքը։ Այնուհետև բարեգործական ծրագրերի մաս դարձավ դպրոցաշինությունը։ Շոշ, Մատաղիս, Վերին Հոռաթաղ գյուղերը, Շուշի քաղաքը և այլ բնակավայրեր ունեցան գեղեցիկ ու հարմարավետ կրթօջախներ։
Օրեր առաջ Տորոնտոյի տեղական մարմնի բարեգործներից ոմանք կրկին Արցախում էին, դարձյալ Արցախին սատարելու առաքելությամբ։ Ստորև ներկայացվող հարցազրույցը նվիրատու, բարերար Ալեք ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆԻ հետ է։
- Պարոն Ալեք, քանի՞ անգամ եք եղել Արցախում։
- Արդեն հինգերորդ անգամ է, բայց ամեն գալով ինձ համար նոր բացահայտումներ եմ անում, նորովի եմ սիրում այս հրաշք երկիրը։ Արցախը համայն հայության ուշադրության կենտրոնում է, հատկապես վերջին տարիներին բոլորիս ուշքն ու միտքը սևեռված են այս մի բուռ հողակտորին։ Իր ճոխությամբ, գեղեցկությամբ ու հարստությամբ Արցախն այնքան գրավիչ է, որ կռվախնձոր է դարձել ու հարևան պետության կողմից հաճախ է ենթարկվում պատերազմական ոտնձգությունների։ Հուսանք, որ հարցն ի վերջո արդարացի լուծում կստանա, և դարերից եկող պապենական այս հողում հավերժական խաղաղությունը կտիրի։
- Դուք Տորոնտոյի տեղական մարմնի նվիրատուներից եք։ Քանի՞ տարի է, որ այդ ՙընտանիքի՚ անդամ եք և Ձեր լուման եք ներդնում ազգանպաստ գործին։
- Մոտ հիսուն տարի աշխատում եմ Տորոնտոյի հայ համայնքի տարբեր կազմակերպություններում՝ ամեն տեղ ունենալով իմ բաժին օգնությունը։ Մի կարճ ժամանակամիջոց դադարել եմ աշխատելուց՝ տիկնոջս հիվանդության և նրան խնամելու պատճառով։ Երկու զավակ ունեմ՝ Սևանն ու Վարուժանը, ընտանիքով՝ բոլորս միասին նվիրված ենք հայանպաստ այդ գործին, որից սրտի թեթևություն ենք զգում։ Խորհրդային տարիներին մենք չկարողացանք վերադառնալ Հայաստան, ստիպված այս ձևով (բարեգործությամբ) Հայաստանը մեր տուն բերեցինք...
- Արմատներով որտեղի՞ց եք...
- Հայրական կողմս Սասունից է, մայրականն էլ՝ Զեյթունից։ Ինքս Հալեպում եմ ծնվել, ուսումս ստացել եմ Վենետիկում, 1968-ից էլ Տորոնտոյում եմ ապրում։ Հայկականությունը, ազգայինը իմ էության մեջ է, իսկ հատկապես վերջին տասը տարիներին Հայաստանն ամբողջությամբ իմ և իմ ընտանիքի ուշադրության կիզակետում է։
- Ի՞նչ է Ձեզ համար բարեգործությունը, արդյոք այն ունի միայն նյութական նշանակությու՞ն։
- Բարեգործություն բառն ինքնին ունի բարի գործ անելու իմաստ։ Այն ինձ համար հոգևոր առումով պարտավորություն է՝ օգնելու կարիքավորին, ձեռք մեկնելու չքավորին։ Բառն ավելի մեծ իմաստ է ստանում, երբ դա որպես նվիրատվություն անում ես ազգիդ բարեկեցության և հզորացման համար։ Նա է բարեգործը, ով իր անձնական գումարն է նվիրում, այլ ոչ թե ուրիշի գումարն է վերցնում ու փոխանցում կարիքավորին և իրեն բարերարի պիտակ կպցնում։ Այն իր մեջ խորհուրդ պետք է ունենա, դեռ ավելին՝ բարեգործությունը սիրով պետք է անել, հայրենիքի հանդեպ՝ առավել ևս... Այս հրաշք երկիրը մեկ անգամ տեսնողն այդքանով չի բավարարվի։ Դեռ ավելին. համոզված եմ՝ Արցախ գալով և տեսնելով այն գործերը՝ կառուցված գեղեցիկ մանկապարտեզներն ու դպրոցները, տարբեր շինությունները, իմ հայրենակիցները հետագայում ավելի մեծ գումարներ կհատկացնեն նման նպատակների համար։ Դա մեզ համար հպարտություն է: Օգնություն բառը բնավ չեմ սիրում։ Շատ ուրախ եմ, որ այս տարիներին կարողացել ենք Արցախի վերքերի մի որոշ մասը բուժել և կշարունակենք այնքան, որքան կներեն մեր ուժերը։
- Դժվար չէ՞ օտար ափերում հայ մնալը։ Ձեր երեխաներին կարողանո՞ւմ եք հայեցի դաստիարակել...
- Իմ երկու զավակները՝ շնորհիվ իրենց մոր՝ Ալիս Մարտիրոսյանի, ավարտել են ամենօրյա ազգային վարժարանը, կարողանում են ոչ միայն խոսել հայերեն, այլև Վարուժան, Սիամանթո, Չարենց են կարդում, արտասանում... Երկուսն էլ մի քանի անգամ եղել են Հայրենիքում, և այն ամենը, ինչ կապված է հայության, Հայրենիքի հետ՝ նրանց էության մեջ է։
Օտար ափերում՝ օվկիանոսից այն կողմ, հայ մնալն ամենամեծ մարտահրավերն է։ Հսկայական աշխատանք պետք է կատարել հայ մնալու համար։ Լավ, գիտակից հայը սրտի բոլոր թելերով կապված է իր հայրենիքին։ Օրերից մի օր, երբ երջանկահիշատակ Գարեգին 1-ին Ամենայն հայոց կաթողիկոսը Տորոնտոյում էր, այսպիսի մի միտք ասաց. ՙՀայապահպանում՚ բառն ինքնին բարդ հասկացություն է։ Մարդս ամեն օր կնորոգվի, վերանորոգման այդ գաղափարին կհավատա... Մենք պետք է կարողանանք նորոգվել՝ շարունակելով պահպանել մեր էությունը՝ դարերից եկած ավանդը՝ ազգային ժառանգությունը, մշակութային և գեղարվեստական, պետք է կարողանանք փոխանցել գալիք սերունդներին՚։
-Տորոնտոյի տեղական մարմնի նվիրատուներից կա՞ն այնպիսիք, որ վերջին մեկ տարում՝ կապված ՙՀայաստան՚ համահայկական հիմնադրամի որոշ բացահայտումների հետ, հիասթափվել և ինքնահեռացվել են կառույցից, ուրեմն և`օգնություն տրամադրելուց։
- Ընդհանրապես, որևէ բանի հանդեպ որքան բարձր են լինում ակնկալիքները, այնքան խորն է լինում հիասթափությունը... Այն սերը, գուրգուրանքը, որն ունեցել է Սփյուռքը Հայրենիքի ու Արցախի հանդեպ, ստիպել է ամեն ինչ տալ, ամեն ինչ անել սրտանց և հնարավորինս առատ։ Չեմ ժխտում՝ հիասթափություն ապրած մարդիկ կան, բայց հավատավորներն էլ շատ են և շարունակում են իրենց ազգանպաստ գործը։ Կան այնպիսիք, որ իրենց թոշակից են մասհանում կատարում՝ հանուն ազգի, և, անշուշտ, ցավալի է, երբ նմաններից գողանում են... Մարդիկ, ովքեր զբաղվում են ճղճիմ բաներով ՝ ժամանակավոր են։ Սակայն մենք պետք է իմանանք, որ ամբողջ անտառը փոխարինում է մեկ ծառի, և մենք պետք է կարողանանք տեսնել ամբողջականը, որտեղից սկսվում է մեր ապագայի լուսավորությունը։ Ես կոչ եմ անում իմ հայրենակիցներին, որպեսզի բոլորը դեմքով շրջվեն դեպի իրենց արմատները, դեպի սեփական հայրենիքն ու բնօրրանը, չմոռանան իրենց աշխատած գումարից մեկ լումա ներդնել հայրենքի հզորացման գործին։ Հասկանում ենք՝ ավելորդ փող չկա, բայց եթե մարդ ինքը լավ է ապրում, բայց իր գյուղը կամ իր շրջապատը՝ ծայրահեղ վատ կամ աղքատ, ապա այդ մարդու ապրածը ոչինչ չարժե, հավատացեք... Նորից եմ կրկնում՝ այսպիսի Հայրենիքն Աստծուց տրված ամենամեծ շնորհն է։ Մենք բախտավոր ենք դրանով... Ինձ համար մեծ ցավ է, որ հայությունն արտագաղթել ու սփռվել է աշխարհով մեկ։ Մենք հսկայական ներուժ ունենք, և պետք է այն ծառայեցնենք մեր ազգի հզորացմանը։ Այլ ճանապարհ մենք պարզապես չունենք: