ՆՈՐ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆԸ ՍԿՍՎՈՒՄ Է ՀԻՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐՈՎ
Սվետլանա ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ
Նոր ուսումնական տարվա նախաշեմին հանրապետության շրջաններում և մայրաքաղաքում անցկացվեցին ուսուցիչների ավանդական օգոստոսյան խորհրդաժողովներ: Քննարկումներն անցան ԱՀ ԿԳՍ նախարարի, փոխնախարարի, ԳԹԿ տնօրենի մասնակցությամբ: Ամփոփվեցին նախորդ` 2018-2019 ուստարում կատարված աշխատանքները, վեր հանվեցին հին ու նոր խնդիրները, ներկայացվեցին դիտարկումներ, արվեցին առաջարկություններ, մատնանշվեցին նոր` 2019-2020 ուսումնական տարվա անելիքները:
ՄԱՆԿԱՊԱՐՏԵԶՆԵՐԻ ԹԵՄԱՆ ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒՄ Է ՄՆԱԼ ՀՐԱՏԱՊ
Ոլորտում առկա ամենաառաջնային խնդիրներից ԱՀ ԿԳՍ նախարար Նարինե Աղաբալյանը մատնանշեց նախադպրոցական կրթությունը: Թեկուզ վերջին տասնամյակում զգալի աշխատանքներ են կատարվել ցանցի ընդլայնման ուղղությամբ, այնուամենայնիվ, խնդիրը մնում է հրատապ, որովհետև դեռևս մեր հանրապետությունում ավելի քան 3000 երեխա ընդգրկված չէ նախադպրոցական կրթության մեջ` մանկապարտեզների բացակայության պատճառով: Չնայած այս տարի էլ մանկապարտեզներ կբացվեն և՜ մայրաքաղաքում, և՜ շրջաններում, այնուամենայիվ, վիճակը բավարար համարել չի կարելի, առանձնապես` Ստեփանակերտում: Հրատապ է նաև մայրաքաղաքում մանկապարտեզների տեղաբաշխվածության հարցը: Նախարարը տեղեկացրեց, որ հաջորդ տարիներին նոր միջոցներ պետք է ներգրավեն` մայրաքաղաքի տարբեր մասերում նոր մանկապարտեզներ կառուցելու համար: Այս առումով նույնն է վիճակը նաև դպրոցների մասով: Նախատեսվում է և այս տարի կսկվի նոր դպրոցի շինարարություն Շ. Ազնավուրի անվան մշակույթի կենտրոնի հարևանությամբ, որտեղ նաև մանկապարտեզ է նախատեսվում:
Նախադպրոցական կրթության խնդիրները միայն շենքային չեն: Ամբողջությամբ պետք է վերանայվեն ծրագրերը, երեխաների հաշվառման, հերթագրման, ընդունելության կարգը և ընդհանրապես նախարարության մոտեցումը:
ԿԱԴՐԵՐԻ ՊԱԿԱՍԸ
ՙՉՈՔԵԼ Է՚ ՆԱԵՎ
ՄԱՅՐԱՔԱՂԱՔԻ ԴՌԱՆԸ
ՙՀանրակրթության ամենամեծ խնդիրը կադրերի պակասն է, որն արդեն Ստեփանակերտի դռներին էլ է չոքել,-ասում է փոխնախարար Միքայել Համբարձումյանը:- Ուսուցչի հարյուրավոր թափուր տեղեր կան Քաշաթաղի, Շահումյանի և, ընդհանրապես, բոլոր շրջաններում: Բնագիտական ցիկլի առարկաների համար արդեն շատ դժվարությամբ են մասնագետ գտնում նաև Ստեփանակերտում: Այդ առարկաների վերաբերյալ պետք է փոփոխություններ կատարվեն ոչ միայն դպրոցներում, այլև մեր գործողություններում՚:
ՙԻրավիճակը կրիտիկական է, և պետք է շտապ միջոցներ ձեռնարկենք, ու չի բացառվում, որ մենք ոչ մանկավարժական որակավորում ունեցող մասնագետներին` պոլիտեխնիկ, ֆիզտեխ ավարտած մարդկանց հնարավորություն տանք մտնելու դպրոց` զուգահեռաբար ապահովելով նրանց մանկավարժական վերապատարաստումը՚,- տեղեկացնում է նախարարը: Նախարարությունը 2019-2020 տարին հայտարարել է ֆիզիկայի տարի և լայնամասշտաբ միջոցառումներ է իրականացնելու թե՜ ուսուցիչների վերապատրաստման, թե՜ աշակերտների հետ աշխատանքի, թե՜ տարբեր համագործակցության ծրագրերի առումով:
ՆԵՐԱՌԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆԸ ԲԱՐԴ ՀԱՄԱԿԱՐԳ Է
Հարց բարձրացվեց, որ որոշ ուսումնական հաստատություններում բացակայում են ներառական մասնագետները. նկատի ունեն հոգեբան, հատուկ մանկավարժ, սոցիալական մանկավարժ: ԳԹԿ տնօրեն Յուրի Քարամյանը համաձայն է` որտեղ առկա է առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող թեկուզ մեկ աշակերտ, պետք է գործի այդ մասնագետների խումբը: ՙԲայց դրա հետ միասին պետք է իմանալ, որ ներառական կրթությունը այս մասնագետները չեն իրականացնում, այլ` ուսուցիչները: Մասնագետները կարող են միայն օժանդակություն ցույց տալ, նրանք ծառայություններ են մատուցում: Ուսուցում իրականացնողն ուսուցիչն է: Ուսուցիչներն ընդհանրապես պատրաստ չեն ներառական կրթությանը, և մեր մեծ խնդիրը դա է՚,-ասում է նա: Այդ նպատակով անցած ուստարում նախարարության կողմից մեծ վերապատրաստումներ են եղել և կշարունակվեն: Պայմանավորվածություն կա բուհերի ղեկավարության հետ, որ մանկավարժական բոլոր մասնագիտություններում անցնեն ներառական կրթության դասընթացներ: Ոչ թե վերապատրաստեն ուսուցիչներին, այլ պատրաստեն ուսուցիչներ: Ներառական կրթություն` նշանակում է կրթություն բոլորի համար:
ԱՄԵՆԱԿԱՐԵՎՈՐԸ ԵՐԵԽԱՅԻ ԱՌՈՂՋՈՒԹՅՈՒՆՆ Է
Մանկավարժների կողմից անընդհատ բարձրացվում է դասագրքերի, ծրագրերի ծանրաբեռնվածության հարցը, մի բան, որն Արցախի կրթական գերատեսչության իրավասության տակ չէ: Նախարարը տեղեկացրեց, որ մինչև 2023 թվականը ՀՀ-ում կփոխվեն չափորոշիչներն ու ծրագրերը, ավելի կթեթևացվեն: Սակայն հարցեր կան, որ հենց տեղերում կարող են լուծում գտնել: Օրինակ` դասացուցակների կազմումը: Դրանք պետք է կազմվեն` ելնելով աշակերտների և ոչ թե ուսուցիչների հարմարությունից: Այս տարի ներդնելու են ՙԴպրոցական սնունդ՚ պիլոտային ծրագիրը հ. 9 դպրոցում: Հաջողելու դեպքում կտարածեն մյուս կրթօջախներում:
ԱՇԽԱՏԱՎԱՐՁԻ
ԲԱՐՁՐԱՑՈՒմ 10 %-ՈՎ
Նախարար Ն. Աղաբալյանը հայտարարեց, որ սեպտեմբերի 1-ից, ինչպես ՀՀ-ում, այնպես էլ Արցախում,10 %-ով բարձրացվելու է ուսուցիչների աշխատավարձը: Չնչին բարձրացում է, բայց դրա համար լրացուցիչ 1 մլրդ գումար պետք ներառնել բյուջեի մեջ: ՀՀ-ում դա վերաբերում է բացառապես հանրակրթության ուսուցիչներին: Արցախում 5 %-ով բարձրացվելու է տնօրենների և վարչական աշխատողների աշխատավարձը, բայց բյուջեի քննարկման ժամանակ վերանայելու են աշխատավարձերի հաշվարկման գործակիցները, և չի բացառվում, որ տնօրենների աշխատավարձի որոշակի աճ լինի այդ գործակիցների հաշվին:
ԻՍԿ ՎԱՂԸ
ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 1-Ն Է
Կրթական ոլորտում հիմնախնդիրները բազմաթիվ են: Այդպես եղել է բոլոր ժամանակներում: Կարևորը, որ դրանք ինքնահոսի չթողնվեն և լինի լուծելու կամք ու ցանկություն: Աշակերտին չի հետաքրքրում ուսուցչի աշխատավարձը: Նա ուզում է, որ իրեն դասավանդի խելացի, լավատես, իր շուրջը լույս ու ջերմություն սփռող անձնավորություն: Առաքելությունը լավ գիտակցող ուսուցիչն էլ (իսկ նրանց թիվը քիչ չէ Արցախում) դպրոց ոտք է դնում այս գիտակցությամբ:
Վաղը սեպտեմբերի 1-ն է: Արցախի բոլոր դպրոցներում կհնչի առաջին զանգը: Այն ավելի խորհրդավոր կլինի շուրջ 2400 առաջին դասարանցիների համար, որոնք սրտի թրթիռով առաջին անգամ ոտք կդնեն դպրոցի շեմին: Լուսավոր և ակնակալումով լի հայացքով շնորհավորենք միմյանց աշնանային մեր յուրատեսակ եռատոնի` Գիտելիքի ու դպրության, Նոր ուսումնական տարվա մեկնարկի և Արցախի Հանրապետության օրվա առթիվ: