ԿԱՆԽԱՐԳԵԼԻՉ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐ ՆՈՐ ՎԱՐԱԿԻ ԹԱՓԱՆՑՈՒՄԸ ՀՀ-ՈՒՄ ԵՎ ԱՀ-ՈՒՄ ԲԱՑԱՌԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ
Զարինե ՄԱՅԻԼՅԱՆ
ՀՀ-ում սուր շնչառական վարակների առումով գրանցվել է
դեպքերի նվազում, իսկ ԱՀ-ում` փոքր-ինչ աճ
Նոր կորոնավիրուսով (2019-nCoV) պայմանավորված համաճարակային իրավիճակը դեռևս մնում է լարված: Այն բռնկվել էր 2019թ. դեկտեմբերի 31-ին 1,34 մլրդ բնակչություն ունեցող Չինաստանի Ուհանում, և օրեցօր վարակվածների թիվը կտրուկ աճում է ոչ միայն Չինաստանում, այլև ամբողջ աշխարհում։ Փետրվարի 19-ի դրությամբ աշխարհում գրանցվել է նոր կորոնավիրուսով վարակման 75 196 դեպք, որից միայն 74 185-ը՝ Չինաստանում:
ՉԺՀ-ի առողջապահության պետական կոմիտեի տվյալներով՝ արձանագրվել է այդ վիրուսով պայմանավորված մահվան 2000 դեպք։ Կորոնավիուսի նոր տեսակով վարակման հաստատված դեպքերի թվաքանակով երկրորդ տեղում է Ճապոնիան (613 դեպք), հաջորդը՝ Սինգապուրը (81 դեպք), այնուհետև` Հոնկոնգը (62), Հարավային Կորեան (46), Թաիլանդը (35), Թայվանը (22), Մալայզիան (22), Գերմանիան (16), Վիետնամը (16), Ավստրալիան (15), ԱՄՆ-ն (15), Ֆրանսիան (11), Մակաոն (10), ևս 15 երկրում գրանցվել է 10-ից պակաս դեպք: Ռուսաստանում 2 դեպք էր արձանագրվել, ու հիվանդներն արդեն ապաքինվել են: Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունն արդեն անհանգստանում է, որ ծանր թոքաբորբ հարուցող կորոնավիրուսի համաճարակը կարող է վարակել երկրի ամբողջ բնակչության երկու երրորդը:
Նոր կորոնավիրուսային (2019-nCoV) վարակի դեմ պայքարի միջոցառումներն արդյունավետ իրականացնելու նպատակով ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից շարունակվում են ձեռնարկվել մի շարք համալիր միջոցառումներ՝ սահմանային հսկողությունից մինչ լաբորատոր հետազոտություններ: ՀՀ առողջապահության նախարարության տվյալներով՝ Հայաստանի պետական սահմանի անցման կետերում Չինաստանից ժամանող ուղևորների նկատմամբ իրականացվող հսկողությունն առավել արդյունավետ դարձնելու նպատակով նախարարության մասնագետները դեռևս հունվարի 27-ից գործուղվել էին սահմանային բժշկասանիտարական հսկիչ կետեր: Հայաստան ժամանած կորոնավիրուսային վարակին բնորոշ կասկածելի ախտանշաններ ունեցող մարդիկ հոսպիտալացվում են։ Նրանք ստացել և ստանում են անհրաժեշտ բուժում, հարկ եղած դեպքում կազմակերպվում են լաբորատոր հետազոտություններ: Վերահսկողական աշխատանքների արդյունքում` նշյալ ուղևորների շրջանում եզակի դեպքերում հայտնաբերվել են գրիպի Ա տեսակի հարուցիչներ, ռինովիրուսներ, իսկ նոր կորոնավիրուսով դեպքեր բացառվել են։ Ներկայումս Հայաստանի Հանրապետությունում իրավիճակը վերահսկելի է, նոր վարակով դեպքեր չեն արձանագրվել, ձեռնարկվում են անհրաժեշտ բոլոր կանխարգելիչ միջոցառումները՝ համագործակցված շահագրգիռ կառույցների և միջազգային կազմակերպությունների հետ:
ՀՀ առողջապահության նախարարության պատասխանատուները հերքել են մամուլում և սոցցանցերում տարածված այն լուրը, թե, իբր, նոր կորոնավիրուսային վարակը փոխանցվում է բանանի կամ Չինաստանից ուղարկված ծանրոցների միջոցով: Նրանց պարզաբանմամբ՝ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը հավաստել է, որ վարակը փոխանցվում է օդակաթիլային և կոնտակտային (սերտ շփման) ճանապարհով՝ մարդուց մարդ, Չինաստանում՝ նաև կենդանիներից մարդուն, իսկ մրգերի կամ ծանրոցների մակերեսների վրա հարուցիչը չի կարող երկար գոյատևել և հանդիսանալ վարակի տարածման աղբյուր: ՀՀ և ԱՀ առողջապահության նախարարությունները կրկին հորդորում են խուճապի չմատնվել, հետևել միայն պաշտոնական լրահոսին և բժիշկների խորհուրդներին։
Ինչ վերաբերում է սուր շնչառական վարակներով պայմանավորված վիճակին, ապա ՀՀ-ում այդ առումով գրանցվել է դեպքերի նվազում, իսկ ԱՀ-ում` փոքր-ինչ աճ։ Արցախում փետրվարի 18-ի դրությամբ բուժհաստատությունների ամբուլատոր պոլիկլինիկականերում սուր շնչառական վարակներով հիվանդների 72%-ը և ստացիոնարի 86,5%-ը կազմել են մինչև 18 տարեկան երեխաները:
ԱՀ առողջապահության նախարարության տվյալներով՝ վերջին օրերի մշտադիտարկման արդյունքներով՝ հանրապետության բուժհաստատությունների ամբուլատոր-պոլիկլինիկական բաժանմունքների դիմելիության և շտապօգնության կանչերի տվյալներով դիտվում է սուր շնչառական վարակների աշխուժացում։ Հանրապետության նախադպրոցական և ուսումնակրթական հաստատություններում, սուր շնչառական վարակներով պայմանավորված, բացակայությունների մակարդակը չի գերազանցում 11%-ը: Սուր շնչառական վարակներով երեխաներին կրթական հաստատություններ չթույլատրելու նպատակով ուժեղացվել է ՙհամաճարակային ֆիլտր՚-ի գործընթացը: Նախարարության մասնագետների կողմից գրիպի վիրուսը ՊՇՌ (պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա) մեթոդով հայտանաբերման և լաբորատոր հետազոտության նպատակով փետրվար ամսում ստացիոնար հիվանդների քիթ-ըմպանից վերցված 20 նմուշներն ուղարկվել են ՀՀ ԱՆ ՙՀիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոն՚ ՊՈԱԿ-ի վիրուսաբանական լաբորատորիա, որտեղ հայտնաբերվել են գրիպ Ա H1N1 ենթատեսակը և գրիպ Բ տեսակի վիրուսները: Համաձայն լաբորատոր հետազոտությունների արդյունքների` ներկայումս ՀՀ-ում և ԱՀ-ում շարունակվում է Ա H1N1 ենթատեսակի, գրիպի Բ տեսակի, ինչպես նաև շնչառական այլ վարակների հարուցիչների շրջանառությունը:
Սուր շնչառական վարակներով, գրիպով, ինչպես նաև կորոնավիրուսի նոր (2019-nCoV) տիպով չհիվանդանալու և վարակի թափանցումը Հայաստան ու Արցախ կանխելու համար առողջապահության ոլորտի պատասխանատուները հորդորում են միջազգային ուղևորություններ ծրագրելիս հաշվի առնել տվյալ երկրի համաճարակային իրավիճակը և խուսափել գրիպանման երևույթներով հիվանդների հետ շփումից։ Մասնագետներն իրազեկում են, որ բարձր ջերմության, հազի, մկանացավի, գլխացավի, հոդացավի, հարբուխի ու գրիպանման այլ նշանների դեպքում պետք է մնալ տանը և պահպանել անկողնային ռեժիմ, օգտագործել հնարավորինս շատ հեղուկներ, չզբաղվել ինքնաբուժմամբ, անհարկի չօգտագործել հակաբիոտիկներ, այլ դիմել բժշկի, հետևել նրա խորհուրդներին։ Կարևոր է նաև հետևել տարրական հիգիենայի կանոններին, պահպանել և սովորեցնել երեխաներին հազալու, փռշտալու վարվելաձևերը։ Տարեցները, ովքեր տառապում են քրոնիկ հիվանդություններով, հղի կանայք և երեխաները հիվանդության առաջին իսկ նշանների դեպքում պետք է դիմեն բժշկի, քանի որ հետգրիպային բարդություններ կարող են լինել գրիպի ցանկացած տեսակի ու ենթատեսակի դեպքում։ Հիվանդ վիճակում չի թույլատրվում այցելել նախադպրոցական և ուսումնական հաստատություններ, աշխատանքի, հասարակական վայրեր, զանգվածային միջոցառումներ, որպեսզի հիվանդության տարածման նոր դեպքեր չլինեն։