ՏԵՐ ԿԱՆԳՆԵԼ ՍՐԲԱՎԱՅՐ ԴԱՐՁԱԾ ՏԱՐԱԾՔԻՆ...
Լաուրա ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
Մենք խաչը միայն մեր կրծքին չենք կրել, միայն մեր բնակարանները չենք զարդարել խաչով. խաչը մեր կյանքում դարձրել ենք կենդանի ներկայություն։
Արցախի բնակավայրերին մոտ բարձունքներում կանգնեցված լուսատու խաչերից ամենամեծը Քարաշեն (Դաշուշեն) համայնքի տարածքում գտնվող բլուրներից մեկի վրա գտնվող 50 մետր բարձրությամբ և 17 տոննա կշռով հսկայական խաչն է։ Այն նվիրված է Շուշիի ազատագրման 25-րդ տարեդարձին։
Հսկա խաչը տեսանելի է Ստեփանակերտ քաղաքի բոլոր թաղամասերից? հատկապես երեկոյան ժամերին և գիշերը, երբ այն իր սուրբ լույսն է սփռում չորսբոլորը? արթուն պահակի նման հսկելով մեր երկրին ու մեր ժողովրդին։ Բնականաբար, տեղանքը, որտեղ գտնվում է խաչը, դառնում է յուրօրինակ սրբավայր։ Եվ այդպես է. խաչի տեղադրման օրից մեքենաների և մարդկանց հոսքը դեպի Քարաշենի բլուր չի դադարում։ Գնում են հատկապես երեկոյան ժամերին, երբ արդեն վառված են խաչի լույսերը։ Թվում է՝ պախարակելի ոչինչ չկա այստեղ, հատկապես, որ մարդիկ գնում են խաչը մոտիկից տեսնելու, որպես սրբավայր՝ տեղում աղոթելու։ Բայց որոշների համար դա ամենևին էլ այդպես չէ…
Մինչ 44-օրյա պատերազմը ականատես եմ եղել մի երևույթի, որը պարզապես խայտառակություն էր մեզ՝ հայերիս համար և՜ որպես հավատացյալների, և՜ որպես մշակույթ հասկացող ու գնահատող, քաղաքակիրթ ժողովրդի…
Խաչը մոտիկից տեսնելու ցանկությունը մեծ էր, որոշեցինք գնալ։ Ընտրեցինք համեմատաբար հանգիստ ժամ՝ երեկոյան 10-ից հետո։ Սակայն տեղ հասնելուց միանգամից հիասթափություն ապրեցինք. մի խումբ երիտասարդներ (4 թե 5 տարբեր մակնիշի մեքենաներ կային այնտեղ) անհասկանալի գոռոցներով, աղմուկ-աղաղակով տեղանքը վեր էին ածել չգիտես ինչի… Արկղերով գարեջրի դատարկ շշերը վկայում էին նրանց ոչ սթափ լինելու մասին։ Իսկ տարածքում հակասանիտարական վիճակ էր. չորսբոլորը պոլիէթիլենե կեղտոտ տոպրակներ, դատարկ շշեր ու սննդամթերքից գոյացած աղբ։ Մի խոսքով? վատ տպավորություններով բռնեցինք հետդարձի ճամփան։
Թվում է՝ պատերազմից հետո այլևս նման երևույթներ չպիտի լինեն, իսկ լուսատու խաչի տարածքն էլ միշտ կտեսնենք մաքուր ու պահպանված...Հատկապես՝ տարբեր աղբյուրներից լսելով տեղյակ ենք, որ երիտասարդների մի խումբ վերջերս մաքրման աշխատանքներ էր իրականացրել տարածքում։ Բայց դեռևս կան նման վայ-ՙուխտավորներ՚, ովքեր գնում են ո՜չ բարի և ո՜չ սուրբ նկատառումներով... տարածքն էլ աղտոտում, աղբը թափում՝ թողնում-գնում են... Փաստերից մեկն էլ այս լուսանկարն է, որ արվել է երկու օր առաջ՝ մարտի 20-ին։
Ի՞նչ անուն տալ պարբերաբար՝ գրեթե ամեն օր կրկնվող տհաճ երևույթին, ինչպե՞ս անել, որ տարածքը մշտապես լինի կոկիկ ու մաքուր, այցելուի աչքին հաճելի... Գուցե տարածքը ցանկապատվի՞, իրավապահների կողմից վերահսկողությո՞ւն սահմանվի... Իսկ գուցե խնդրի լուծմանն իրենց առաջարկները ներկայացնեն նաև խաչի տեղադրման գործը նախաձեռնողնե՞րը...
Որևէ տարբերակ առաջարկել չենք ուզում, բայց կոչ կանեինք բոլորին? տեր կանգնել և որպես սրբավայր գնահատել ու պահպանել լուսատու խաչի տարածքը։
Մեզ՝ արցախցիներիս, հարիր չէ նման պահվածքը։
;