ԱՐՑԱԽՆ ՈՒՆԻ ԶԲՈՍԱՇՐՋՈՒԹՅԱՆ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՆԱԽԱԴՐՅԱԼՆԵՐ. ՓՈՐՁԱԳԵՏ
Արցախի զբոսաշրջության ոլորտն ամեն դեպքում ունի զարգանալու հնարավորություններ` չնայած պատերազմի հետևանքով կորցրածն անփոխարինելի է: Մեզ հետ զրույցում համոզմունք հայտնեց ՙԱրցախի զբոսաշրջության զարգացման գործակալություն՚ հասարակական կազմակերպության հիմնադիր Սերգեյ Շահվերդյանը։
Ոլորտի փորձագետների խոսքով` պատերազմից հետո Արցախ այցելելու ցանկություն ունեցող զբոսաշրջիկների թիվը մեծ է։ Չնայած որոշակի դժվարություններին, այնուհանդերձ, այս տարի ևս, զբոսաշրջային հոսքը դեպի Արցախ չի դադարել։ Արցախի Հանրապետության էկոնոմիկայի և գյուղատնտեսության նախարարության զբոսաշրջության վարչության պետ Գևորգ Առաքելյանը նշեց, որ ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակում շուրջ 1400 զբոսաշրջիկ է այցելել Արցախ։ Այդ թվում հաշվառված չեն ներգնա զբոսաշրջության ցուցանիշները, ՀՀ քաղաքացիները:
Արցախի զբոսաշրջային ներուժը, ըստ Սերգեյ Շահվերդյանի, պետք է զարգացնել հենց ներգնա տուրիզմի շնորհիվ։ Փորձագետն Արցախի զբոսաշրջային կենտրոնները դիտարկում է երկու խմբով:
Առաջինում, ըստ նրա, այն հանրահայտ զբոսաշրջավայրերն են, որոնք Արցախի դեմ ռազմական ագրեսիայի հետևանքով այժմ գտնվում են Ադրբեջանի օկուպացրած տարածքներում ՝ Տիգրականակերտ, Տողի Մելիքական ապարանք, Գտչավանք և, իհարկե, Շուշի։
-Սակայն ունենք նաև զբոսաշրջավայրեր, որտեղ նախկինում քիչ էին այցելություները, բայց պակաս նշանակություն ու կարևորություն չունեն,-ասաց Սերգեյ Շահվերդյանը, ով այդ շարքին է դասում Քոլատակի Սբ. Հակոբա վանքը, Ուլուբաբի ՙՊտկեսբերք՚ վանական համալիրը, Մարտունու շրջանի ՙԲռի Եղցի՚ պատմամշակութային համալիրը և այլ զբոսավայրեր։
Արցախում ՙՏրտու՚ արշավական ակումբը կազմակերպում է արշավներ` ինչպես հայտնի զբոսավայրեր, այնպես էլ` նորերի բացահայտման նպատակով։
Շիրակից Արտավազդ Բոյաջանը, արդեն երրորդ տարին է այցելում Արցախ։ Զբոսաշրջության ոլորտում մեկուկես տարվա փորձ ունի։ Այս ընթացքում հասցրել է շուրջը համախմբել մարդկանց, ովքեր ցանկանում են լինել Արցախում ու տեսնել ամենագողտրիկ վայրերը։
-Պատերազմից հետո,- ասում է,- շատ բան է փոխվել իրենց աշխատանքում:- Մեր ակումբի հիմնական նպատակը ներգնա տուրիզմի զարգացումն է, որից հետո նպատակ ունեինք հանրավորության դեպքում դրսի զբոսաշրջիկներին ընդգրկել արշավներին, որոնք ամենշաբաթյա պարբերականություն ունեն: Պատերազմից հետո, արդեն 7 քայլարշավ ենք կազմակերպել,-ասաց Բոյաջյանը:
Նրա խոսքով, շատ փոքր շրջանակների էր հայտնի Կոշիկ անապատը, Հավապտուկ վանք կամ Ռուզանի բերդը, Երիցմանկանց վանքը։ Այժմ արշավական ուղղություններից մեկն է դարձել նաև Պատարան, որն, ըստ մեր զրուցակցի, հետպատերազմական ժամանակահատվածում վերածվել է զբոսաշրջության կենտրոնի։
Այդ մասին հավաստեց նաև Սերգեյ Շահվերդյանը, ով հավելեց, որ Արցախն ունի զբոսաշրջային նոր կենտրոններ, սակայն պետական որոշակի աջակցության անհրաժեշտություն է զգացվում՝ ճանապարհների բարեկարգման համար։
Խոսելով Մարտակերտում իրականացվող զբոսաշրջային ծրագրերի մասին, Արտավազդ Բոյաջյանը նշեց, որ ճանապարհի կառուցումը կարող է որոշակիորեն խթանել Մարտակերտի շրջանի վայրերը զբոսաշրջիկներին ավելի հասանելի դարձնելու համար։ Ընդ որում` այժմ էլ այդ ուղղությամբ շարունակվում են արշավներ կազմակերպվել։ Մեր զրուցակիցն ընդգծեց նաև, որ իրենց նպատակը ոչ միայն նոր վայրերի բացահայտումն է Արցախում, այլև նպաստելը քայլարշավային մշակույթի ձևավորմանն ու զարգացմանը.
- Քայլարշավը ոչ միայն գագաթ բարձրանալ է, այլև իրենից մի ամբողջ մշակույթ է ներկայացնում` քայլել շարքով, պահպանել անվտանգության կանոնները, միաժամանակ` վայելել բնությունը։
Փորձագետները համոզված են՝ Արցախում առկա են զբոսաշրջության զարգացման բոլոր նախադրյալներն ու դեռ չբացաhայտված շատ վայրեր։
ՙԱրցախի զբոսաշրջության զարգացման գործակալություն՚ ՀԿ հիմնադիր Սերգեյ Շահվերդյանը վստահեցնում է, որ զբոսաշրջիկների համար Արցախն անվտանգ է, և հորդորում է` ցանկության դեպքում անպայման այցելել։
Միաժամանակ` ՙՏրտու՚ արշավական ակումբը քայլարշավի սիրահարներին առաջարկում է միանալ օգոստոսի 15 -ին դեպի Կաչաղակաբերդ նախատեսվող արշավին։
Անահիտ ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ