Ի ՇԱՀ ՔԱՂԱՔԱՑԻՆԵՐԻ

Ստեղծված հետպատերազմյան վիճակը մեղմելու համար Ստեփանակերտի քաղաքապետարանի կողմից մի շարք ընդունված որոշումներում կատարվել են փոփոխություններ, ինչպես և որոշ օրենքներում համապատասխան փոփոխություններ կատարելու առաջարկներով դիմել ԱՀ ԱԺ, որոնք արդեն ընդունվել են։ Կատարված փոփոխությունների պարզաբանման մասին զրուցեցինք Ստեփանակերտի քաղաքապետարանի աշխատակազմի իրավաբանական բաժնի պետ Լենա Սիմոնյանի հետ, ով ներկայացրեց նաև բաժնի աշխատանքը։

Ստե­փա­նա­կեր­տի քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նը, հիմք ըն­դու­նե­լով Ադր­բե­ջա­նի կող­մից ԱՀ-ի դեմ սան­ձա­զեր­ծած պա­տե­րազ­մի ար­դյուն­քում կրած վնաս­նե­րը փո­խադ­րա­մի­ջոց­նե­րի մա­սով, հաշ­վի առ­նե­լով, որ նշ­ված փո­խադ­րա­մի­ջոց­նե­րի մի մա­սը սահ­ման­ված կար­գով դեռևս դուրս չի գր­վել հաշ­վեկշ­ռից և 2022թ. հա­մար հաշ­վարկ­վում է գույ­քա­հարկ, ո­րոշ­վեց փո­փո­խու­թյուն կա­տա­րել Ստե­փա­նա­կեր­տի քա­ղա­քա­յին հա­մայն­քի ա­վա­գա­նու 2021թ. հա­մա­պա­տաս­խան ո­րոշ­ման մեջ և սահ­ման­ված ժամ­կե­տը եր­կա­րաձ­գել մինչև 2022թ. դեկ­տեմ­բե­րի 31-ը։ Լե­նա Սի­մո­նյա­նի տե­ղե­կատ­վու­թյամբ` նույն հիմ­նա­վոր­մամբ Ստե­փա­նա­կեր­տի քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նի աշ­խա­տա­կազ­մի ե­կա­մուտ­նե­րի բաժ­նի հետ հա­մա­տեղ պատ­րաստ­վել է հա­մայն­քի ա­վա­գա­նու ո­րոշ­ման նա­խա­գիծ, հա­մա­ձայն ո­րի՝ ա­ռա­ջարկ­վում է սե­փա­կա­նու­թյան ի­րա­վուն­քով պատ­կա­նող Ստե­փա­նա­կերտ քա­ղա­քում հաշ­վառ­ված գույ­քա­հար­կով հարկ­վող բո­լոր շեն­քե­րի, շի­նու­թյուն­նե­րի և փո­խադ­րա­մի­ջոց­նե­րի մա­սով սահ­մա­նել գույ­քա­հար­կի գծով ար­տո­նու­թյուն­ներ, ո­րոնք կկի­րառ­վեն վեր­ջին պա­տե­րազ­մի հետևան­քով 1-ին խմ­բի հաշ­ման­դա­մու­թյուն ու­նե­ցող ան­ձանց հա­մար՝ առ­կա հար­կա­յին պար­տա­վո­րու­թյուն­ներն ամ­բող­ջու­թյամբ, իսկ 2-րդ խմ­բի հաշ­ման­դա­մու­թյուն ու­նե­ցող ան­ձանց հա­մար՝ 50 տո­կո­սի չա­փով։ Ար­տո­նու­թյու­նը կգոր­ծի ա­ռա­ջի­կա նիս­տում սահ­ման­ված կար­գով ըն­դուն­վե­լուց և ու­ժի մեջ մտ­նե­լուց հե­տո։ Փո­փո­խու­թյուն­ներ են կա­տար­վել նաև ՙՏե­ղա­կան տուր­քե­րի և վճար­նե­րի մա­սի­ն՚ օ­րեն­քում, ո­րոնց շուրջ տե­ղի են ու­նե­ցել քն­նար­կում­ներ և ԱՀ ԱԺ ներ­կա­յաց­վել հա­մա­պա­տաս­խան ա­ռա­ջար­կու­թյուն­ներ։ Հիմ­նա­կա­նում փո­փո­խու­թյուն­նե­րը վե­րա­բե­րում էին տե­ղա­կան տուր­քե­րի նշա­ձո­ղի նվա­զեց­մա­նը։ Ո­րոշ ապ­րան­քա­տե­սակ­նե­րի վա­ճառ­քի թույ­լտ­վու­թյան հա­մար օ­րեն­քով նա­խա­տես­ված էր ֆիքս­ված գին, ո­րը ստեղծ­ված ի­րա­վի­ճա­կում չի ար­դա­րաց­վում։ Մաս­նա­վո­րա­պես՝ նշե­լի է հա­մայն­քի տա­րած­քում բա­ցօ­թյա առևտուր կազ­մա­կեր­պե­լու թույ­լտ­վու­թյան հա­մար սահ­ման­ված 350 դրա­մը, ին­չը հնա­րա­վո­րու­թյուն չէր ըն­ձե­ռում ա­վե­լի ցածր գու­մար սահ­մա­նել` հաշ­վի առ­նե­լով ստեղծ­ված ի­րա­վի­ճա­կը։ Օ­րեն­քում փո­փո­խու­թյուն կա­տա­րե­լու ար­դյուն­քում բա­ցօ­թյա առևտրի դի­մաց թույ­լտ­վու­թյան հա­մար սահ­ման­վել է 100-350 դրամ։ Կա­տար­ված այդ փո­փո­խու­թյուն­նե­րը գոր­ծում են 2022թ., մի շարք փո­փո­խու­թյուն­ներ էլ կգոր­ծեն 2023թ. հուն­վա­րի 1-ից, քա­նի որ ո­րոշ հար­ցե­րի վե­րա­բե­րյալ պա­հանջ­վում էր հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի կար­գա­վո­րում, լիա­զո­րու­թյուն­նե­րի սահ­մա­նում, ո­րը նե­րառ­ված չէր օ­րեն­քում, ին­չի պատ­ճա­ռով վե­րահս­կո­ղու­թյան գոր­ծա­ռույթ­նե­րը դժ­վար կար­գա­վո­րե­լի էին։ Մե­ծա­պես դա վե­րա­բե­րում է մե­տա­ղադ­րա­մով կամ թղ­թադ­րա­մով շա­հա­գործ­վող ավ­տո­մատ­նե­րի, բան­կո­մատ­նե­րի, տեր­մի­նալ­նե­րի շա­հա­գործ­մա­նը։
Օ­րենք­նե­րի մշա­կու­մից զատ, բա­ժի­նը լիա­զոր­ված է դա­տա­րա­նում պաշտ­պա­նել քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նի, քա­ղա­քա­ցի­նե­րի ի­րա­վունք­նե­րը, շա­հե­րը, ինչ­պես և վար­ձավ­ճար­նե­րի գանձ­ման գոր­ծե­րը։ Դա­տա­կան գոր­ծե­րի մեծ մա­սը վե­րա­բե­րում է հող­հատ­կաց­մա­նը, բնա­կա­րա­նա­յին վե­ճե­րին, գույ­քը տի­րա­զուրկ ճա­նա­չե­լուն, քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նին հասց­ված վնաս­նե­րի վե­րա­կան­գն­մա­նը։ Ըստ Լե­նա Սի­մո­նյա­նի՝ վեր­ջին տա­րի­նե­րին քա­ղա­քա­ցի­ներն ա­վե­լի գրա­գետ են օգտ­վում ի­րենց ի­րա­վունք­նե­րից՝ դի­մե­լով պաշտ­պան­նե­րի օգ­նու­թյա­նը։ Նա փաս­տում է, որ դա­տա­կան գոր­ծե­րի ծա­վա­լը գրե­թե մնում է նույ­նը։
Բաժ­նի մյուս կարևոր գոր­ծը կապ­ված է ե­րե­խա­նե­րի շա­հե­րի պաշտ­պա­նու­թյան հետ։ Այդ կա­պակ­ցու­թյամբ էլ է պա­տա­հում, որ գոր­ծը հաս­նում է դա­տա­րան։ Այս պա­հին 2 ըն­տա­նիք­նե­րի հետ կապ­ված խն­դիր է ա­ռա­ջա­ցել, ո­րոնց առն­չու­թյամբ դի­մել ենք դա­տա­րան ծնո­ղա­կան ի­րա­վունք­նե­րի և պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րի ոչ պատ­շաճ կա­տար­ման հիմ­քով այդ ծնող­նե­րի ի­րա­վունք­նե­րը սահ­մա­նա­փա­կե­լու հայ­ցով` ե­րե­խա­նե­րին էլ ժա­մա­նա­կա­վոր գի­շե­րօ­թիկ հաս­տա­տու­թյուն տե­ղա­փո­խե­լու պայ­մա­նով։ Ծնող­նե­րին տր­վել է ժա­մա­նակ՝ ուղղ­վե­լու նպա­տա­կով։ Պայ­մա­նը կա­տա­րե­լու դեպ­քում ե­րե­խա­նե­րը հետ կբեր­վեն ըն­տա­նիք։ Քա­նի որ այս վեր­ջին պա­տե­րազ­մից հե­տո խն­դիր­նե­րը շա­տա­ցել են, նո­րերն էլ՝ ա­ռա­ջա­ցել, ԱՀ սո­ցիա­լա­կան զար­գաց­ման և միգ­րա­ցիա­յի նա­խա­րա­րու­թյան կից էլ ստեղծ­վել է սո­ցիա­լա­կան աշ­խա­տո­ղի ինս­տի­տուտ, Ստե­փա­նա­կեր­տի քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նը հա­մա­գոր­ծակ­ցում է այդ ծա­ռա­յու­թյան հետ` ի նպաստ ծնո­ղա­կան պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը ոչ պատ­շաճ կա­տա­րող ըն­տա­նիք­նե­րի ե­րե­խա­նե­րի։ Հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան նպա­տակ­նե­րից է` խու­սա­փել ծայ­րա­հեղ քայ­լե­րից, հնա­րա­վո­րու­թյուն տալ սո­ցիո­լո­գիա­յի մե­թո­դա­բա­նու­թյամբ բա­ցա­հայ­տել խն­դիր­նե­րը, օգ­նել ըն­տա­նի­քին` ի­րա­վի­ճա­կը շտ­կե­լու հար­ցում, ին­չը բխում է նախ և ա­ռաջ ե­րե­խա­նե­րի շա­հե­րից։ Լե­նա Սի­մո­նյա­նը շատ է կարևո­րում սո­ցիա­լա­կան աշ­խա­տան­քի ծա­ռա­յու­թյան մե­թո­դա­բա­նու­թյու­նը նման նուրբ խն­դիր­նե­րի ար­դյու­նա­վետ լուծ­ման հա­մար, ուս­տի Ստե­փա­նա­կեր­տի քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նի աշ­խա­տա­կազ­մը ևս ու­նի սո­ցիա­լա­կան աշ­խա­տո­ղի հաս­տի­քի կա­րիք։
Բաժ­նի գոր­ծա­ռույթ­նե­րի մեջ է մտ­նում նաև ան­գոր­ծու­նակ ճա­նաչ­ված չա­փա­հաս հո­գե­կան հի­վանդ­նե­րի խնա­մա­կա­լու­թյան սահ­մա­նու­մը` այդ ան­ձանց ի­րա­վունք­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյան նպա­տա­կով։ Նման հի­վան­դու­թյամբ տա­ռա­պող ան­ձանց մեծ մա­սի խնա­մա­կա­լու­թյու­նը տր­վում է հա­րա­զատ­նե­րին։ Լե­նա Սի­մո­նյա­նի խոս­տո­վա­նու­թյամբ՝ օ­րեն­սդ­րու­թյամբ նա­խա­տես­ված չէ որևէ գու­մա­րա­յին խրա­խու­սում խնա­մա­կա­լին, ին­չը դժ­վա­րաց­նում է այդ կար­գի հի­վանդ­նե­րի ի­րա­վունք­նե­րի լիար­ժեք ի­րա­գոր­ծու­մը։ Ո­րո­շա­կի ար­տո­նու­թյուն տր­վում է հի­վան­դին, իսկ խնա­մա­կա­լին միայն կեն­սա­թո­շա­կի անց­նե­լուց հե­տո ստաժ է հաշ­վարկ­վում։
Բաժ­նի պե­տը կարևո­րու­թյուն է տա­լիս նաև այն գոր­ծա­ռույ­թին, ո­րը հա­մա­կար­գում է ան­չա­փա­հաս սե­փա­կա­նա­տեր ե­րե­խա­նե­րի գույ­քը։ Այն օ­տա­րե­լու դեպ­քում բաժ­նի կող­մից պա­հանջ­վում է տալ թույ­լտ­վու­թյուն։ Յու­րա­քան­չյուր նման գործ ու­սում­նա­սիր­վում է՝ հաշ­վի առ­նե­լով ան­չա­փա­հաս ե­րե­խա­նե­րի սե­փա­կա­նու­թյան ի­րա­վուն­քը, ո­րից հե­տո միայն տրա­մադր­վում է թույ­լտ­վու­թյու­նը։

Էմմա ԲԱԼԱՅԱՆ