ՋՐԱՄԱՏԱԿԱՐԱՐՈՒՄ. ԱՄՌԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ ՁԳՏԵԼՈՒ ԵՆՔ ՉԿՐԿՆՎԵՆ
Էմմա ԲԱԼԱՅԱՆ
Ամռանը մայրաքաղաքի բնակչությունը բախվեց կենցաղային բարդ խնդրի՝ մի շարք թաղամասեր ջրազրկվեցին, մյուսների ջրամատակարարումն իրականացվում էր ընդհատումներով։ Դժվար կացության մեջ հայտնվեց նաև ՙՋրմուղ-կոյուղի՚ ընկերությունը, որի տնօրեն Գագիկ ՊՈՂՈՍՅԱՆԻ հետ զրուցեցինք խնդրի ժամանակավոր և հեռանկարային լուծումների շուրջ։
-Նախորդ հարցազրույցի ժամանակ Դուք կանխատեսել էիք ջրի հնարավոր սակավության խնդիրը։
Կանխելու հնարավորություններ չկայի՞ն։
-Կանխատեսել դժվար չէր, քանի որ ողջ հունիսն առանց տեղումների էր անցել, ինչն անբնական էր Արցախի կլիմայի համար։ Անշուշտ, ջրի պակասության պատճառն աննախադեպ չորային եղանակն էր, ինչպես նաև մայրաքաղաքի բնակչության թվի աճը, ինչն իր հերթին ենթադրում է ջրի օգտագործման ծավալների ավելացում:
Ջրային պաշարներն ավելանալու փոխարեն պակասում էին։ Մայիսի վերջերին, հունիսի սկզբներին արդեն աշխատում էինք ջրի մաքսիմալ հնարավորության ծավալով` 288լ/վ։ Պարզ էր, եթե եղանակային նման պայմանները շարունակվեին, օգոստոս-սեպտեմբեր ամիսներին կբախվեինք բնակչությանը ջուր մատակարարելու խնդրի հետ, որը վրա հասավ օգոստոսի 6-ի լույս 7-ի գիշերը։ Մոտ մեկ ամիս՝ մինչև սեպտեմբերի 7-ը, Ստեփանակերտի 25 տոկոսը ջրազրկված էր։ Երաշտի պատճառով նվազել էին նաև ստորգետնյա ջրերի ծավալները։
Խնդրի լուծման առաջարկներով դիմել էինք կառավարությանը։ Մասնավորապես՝ ջրհորների շահագործման, Պատարա գետից ջուրը խողովակներով մայրաքաղաք հասցնելու ժամանակատար և ֆինանսատար նախագծի փոխարեն առաջարկել էինք ավելի քիչ ժամանակ և ֆինանսներ պահանջող ժամանակավոր լուծում. Հովսեփավանի ջրհորներից պոմպերով ջուր բարձրացնել և ուղղորդել Այգեստան, որտեղից արդեն իսկ շահագործվող խողովակներով ջուրը հասցնել մայրաքաղաք։ Առաջարկը դրվեց քննարկման։ Ավաղ, ինչ-ինչ պատճառներով այս տարի չստացվեց այն կյանքի կոչել։
-Ի՞նչ քայլեր ձեռնարկեց ընկերությունը ջրամատակարարման խնդիրը մեղմացնելու համար և ո՞ր կազմակերպությունները օգնության ձեռք մեկնեցին։
- Խնդրի առաջացումը համընկել է ոչ աշխատանքային օրերի հետ։ Գիշերվա ընթացքում փորձել ենք ուրիշ գոտիներից ջուր տեղափոխել օրվա կարգավորիչ ջրավազաններ, որտեղ ջրի սակավություն է նկատվել, սակայն չի հաջողվել, քանի որ հանգստյան օրերով պայմանավորված, ջրի առավելագույն ծախս է գրանցվել։ Մինչև օգոստոսի 10-ը ջրազրկված փողոցներում ու բազմաբնակարան շենքերի բնակիչներին ՙՋրմուղ-կոյուղի՚ՓԲԸ, ՙՍանմաքրում՚ ՀՈԱԿ և ԱԻՊԾ մեքենաներով ջուր է մատակարարվել։ Օգոստոսի 15-ին Կարմիր խաչի միջազգային կազմակերպության հետ ձեռք բերված պայմանավորվածության համաձայն, տրամադրվել են 15 պոլիէթիլենային 2, 3 և 4 տոննա տարողությամբ բաքեր, որոնք տեղադրվել են քաղաքի այն հատվածներում, որտեղ ջրանջատում էր իրականացվել։ Շուրջօրյա ժամանակացույցով լիցքավորվում էին բաքերը։ 4-5 օր անց Կարմիր խաչի միջազգային կազմակերպության կողմից տրամադրվեց ևս 10 բաք, իսկ ՙՋրմուղ-կոյուղի՚ ընկերության կողմից ձեռք բերվեց 3 բաք։ Պետք է ասել՝ մեծ էր Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի օգնությունը՝ թե՚ նյութական, թե՜ ֆինանսական։
Սակայն, առանց արտեզյան ջրհորների մաքրման ու շահագործման, հարցը շատ ավելի դժվար կլուծվեր։ Նախ ՙՋրմուղ-կոյուղի՚ընկերության միջոցներով մաքրվեց և շահագործման հանձնվեց նախկին երկաթուղային կայարանի տարածքում խորհրդային ժամանակներից մնացած արտեզյան հորը։ Այն միացվել է քաղաքի 2-րդ և 3-րդ գոտիներին։ Հացի գործարանի տարածքում առկա արտեզյան պոմպը, որն օգտագործվում էր գործարանի կողմից, տնօրենի հետ ձեռք բերված համաձայնության արդյունքում տեղադրվեց հզոր պոմպ, որը մղում էր 20-22լ/վ ջուր, ինչը հնարավորություն տվեց մատակարարել Ստեփանակերտի 9-րդ և 12-րդ գոտիներ, ինչպես և լցնել փողոցներում և բակերում տեղադրված բաքերը։ Մինչ այդ քաղաքում բաժանվող ջուրը բերվում Էր Ասկերանից։ Այդպես՝ միացյալ ուժերով, մեծ ջանքերի շնորհիվ այս տապ ամռանը հաջողվեց որոշակիորեն լուծել բնակչության ջրամատակարարման խնդիրը։
-Եղանակային փոփոխությամբ պայմանավորված ջրի խնդիրը լուծվեց։ Սակայն անհրաժեշտ են երկարաժամկետ ծրագրեր։ Ի՞նչ աշխատանքներ են տարվում այդ ուղղությամբ։
- Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի աջակցությամբ մարզադաշտի հարակից տարածքում արդեն փորվել է 120մ խորությամբ արտեզյան հոր, որը վայրկյանում տալիս է 4-5 լիտր ջուր։ Ըստ պայմանավորվածության` երևի 2022թ. ԿԽՄԿ-ի աջակցությամբ կփորվի ևս մեկ արտեզյան հոր։ Ընկերության առաջարկությամբ, ամենայն հավանականությամբ, կշահագործվի Խորհրդային ժամանակներից մնացած ևս մեկ արտեզյան հոր, որը գտնվում է Վաղարշյան փողոցում։
Կառավարության կողմից մշակված Պատարա գյուղում ջրամբար կառուցելու նախագծի աշխատանքներն էլ արդեն սկսված են։ Վերահսկողությունը կատարվում է Ջրային կոմիտեի կողմից։ Մեր ընկերության հետ կհամաձայնեցվեն Այգեստան-Ստեփանակերտ հատվածում առաջացող հարցերը, քանի որ նախատեսվում է այդ հատվածի սպասարկումը վերապահել ՙՋրմուղ կոյուղի՚ ընկերությանը։ Շահագործումից հետո, նախնական հաշվարկներով, մայրաքաղաք պետք է հասնի մոտ 100լ/վ ջուր, ինչն ամբողջությամբ կբավարարի ջրի պահանջարկը։ Մի խոսքով՝ ձգտելու ենք անել հնարավորը, որպեսզի հաջորդ տարի բնակչությունը չբախվի ջրամատակարարման խնդրի հետ։
-Ուրիշ ի՞նչ խնդիրներ և ձեռքբերումներ ունի ընկերությունը։
-Այս պահին աշխատուժի պահանջարկ կա՝ ընկերությունն ունի 4 թափուր աշխատատեղ։ 2022թ. սպասվում է աշխատավարձի բարձրացում։ Վերջերս լուծվեց ավտոպարկի թարմացման խնդիրը. Ընկերության 2 մեքենա պատերազմի օրերին մնացել էր Ադրբեջանի հսկողության տակ գտնվող տարածքներում։ Հետպատերազմյան շրջանում ընկերությունն իր միջոցներով կարողացավ ձեռք բերել նման մեքենաներ։ Կառավարության և Կարմիր խաչի կողմից էլ տրամադրվել է Ուազ մակնիշի 2 կիսաբեռնատար մեքենա, 2 փոքր տրակտոր։