ՀԱՋՈՂՈՒԹՅԱՆ ԳՐԱՎԱԿԱՆԸ ԱՇԽԱՏԱՍԻՐՈՒԹՅԱՆ ՈՒ ՆՎԻՐՈՒՄԻ ՄԵՋ Է

Գի­շի հա­մայն­քի բնա­կիչ Նվեր Ա­ղա­բե­կյա­նը շուրջ 3 հեկ­տար նռան այգի է մշա­կում, որը 9 տա­րի ա­ռաջ է հիմ­նել։ Տա­րած­քը կոլ­տն­տե­սու­թյու­նից սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված վա­րե­լա­հող էր։ Սկզ­բից փոր­ձեց այս­տեղ հա­ցա­հա­տի­կա­յին մշա­կա­բույ­սեր ցա­նել, բայց պարզ­վեց՝ ան­բա­րեն­պաստ է, ո­րով­հետև և՜ դիրքն էր ան­հար­մար, և՜ բեր­քատ­վու­թյան ցու­ցա­նիշն էր շատ ցածր։ Հար­ցիս՝ ին­չու՞ է ընտ­րու­թյու­նը կանգ­նել հենց նռան մշա­կու­թյան վրա՝ պա­տաս­խա­նեց, որ նռան այ­գու հիմ­նադր­ման և մշա­կու­թյան ծախ­սը հա­մե­մա­տա­բար քիչ է։ Այ­գում այլ մր­գա­տու ծա­ռա­տե­սակ­ներ ևս կան՝ քիչ քա­նա­կու­թյամբ։ Բո­լոր ծա­ռե­րը ջրի հան­դեպ շատ պա­հանջ­կոտ են, իսկ տա­րածքն ան­ջր­դի է. նաև սա պատ­ճառ ե­ղավ հենց նռան այ­գի հիմ­նադ­րե­լու, որ­տեղ ու­նի մի քա­նի տե­սա­կի նռ­նե­նի։ Դեռ մշա­կու­թյան 3-րդ տա­րում Նվե­րը քիչ քա­նա­կու­թյամբ բերք է ստա­ցել, իսկ լիար­ժեք՝ ար­դեն 7-րդ տա­րում: «35 տոն­նա բերք եմ ստա­ցել՝ չնա­յած ա­վե­լի շատ էի սպա­սում։ Ի­րա­ցումն ինքս եմ կազ­մա­կեր­պել՝ Երևա­նում։ 2020 թվա­կա­նին բերքն ան­հա­մե­մատ շատ էր, բայց չհասց­րե­ցինք հա­վա­քել։ Ան­ցած տար­վա ցու­ցա­նի­շը գո­հա­ցու­ցիչ չէր՝ 30 տոն­նա բերք եմ վերց­րել, բայց չեմ դժ­գո­հում։ Այս տար­վա բեր­քա­հա­վա­քից էլ մեծ ակն­կա­լիք­ներ չու­նեմ՝ մոտ 15 տոն­նա կլի­նի։ Նռան հա­մար տա­րին, ցա­վոք, բա­րեն­պաստ չէ, ին­չը հիմ­նա­կա­նում պայ­մա­նա­վոր­ված է վե­գե­տա­ցիոն շր­ջա­նում ցր­տա­հա­րու­թյամբ»,- պատ­մում է Նվե­րը։ Այ­գին աչ­քի է ընկ­նում մաք­րու­թյամբ ու կո­կի­կու­թյամբ։ Այ­գե­գոր­ծը նշում է, որ ինքն է անհ­րա­ժեշտ բո­լոր աշ­խա­տանք­նե­րը կա­տա­րում՝ ա­մե­նօ­րյա ու քրտ­նա­ջան աշ­խա­տան­քով։ Միայն բեր­քա­հա­վա­քի ժա­մա­նակ է աշ­խա­տու­ժի օգ­նու­թյա­նը դի­մում։ Ու­նի անհ­րա­ժեշտ սե­փա­կան տեխ­նի­կան, ագ­րե­գատ­նե­րը, ո­րոնց մի­ջո­ցով դե­ղեր, թու­նա­քի­մի­կատ­ներ է սրս­կում, կա­տա­րում հեր­կի աշ­խա­տանք­նե­րը

/միջ­շա­րա­յին/։ Ինք­նու­րույն է ու­սում­նա­սի­րել այս ծա­ռա­տե­սա­կի լե­զուն. փոր­ձա­ռու­նե­րին հետևե­լով, նաև՝ հա­մա­ցան­ցի օգ­նու­թյամբ։ Երբ կա ցան­կու­թյուն՝ անհ­նար ո­չինչ չկա՝ ա­սում է Նվե­րը. «2017թ. դի­մել եմ «Հա­յաս­տան» հա­մա­հայ­կա­կան հիմ­նադ­րա­մին՝ կա­թի­լա­յին ե­ղա­նա­կով այ­գու ո­ռո­գու­մը կազ­մա­կեր­պե­լու հա­մար ա­ջակ­ցու­թյուն ստա­նա­լու խնդ­րան­քով։ Բայց այդ­պես էլ պա­տաս­խան չեմ ստա­ցել։ Հիմ­նադր­ման օր­վա­նից ո­ռո­գու­մը կա­տա­րում եմ ա­կո­սա­յին ե­ղա­նա­կով։ Ան­ցած տա­րի հենց այ­գու կող­քին պե­տա­կան մի­ջոց­նե­րով ջրամ­բար է կա­ռուց­վել՝ տա­րած­քում գտն­վող խա­ղո­ղայ­գու ո­ռոգ­ման նպա­տա­կով։ Հի­մա ար­դեն ջուրն այն­տե­ղից եմ ստա­նում։ Կու­զե­նա­յի պե­տա­ջակ­ցու­թյու­նից օգտ­վել՝ կա­թի­լա­յին ո­ռոգ­ման հա­մա­կարգ ներդ­նե­լու հա­մար, բայց իմ այ­գին նո­րա­տունկ չէ, ու ա­ռա­ջարկ­վող պայ­ման­նե­րը՝ հա­մա­պա­տաս­խան 9 տա­րե­կան այ­գու, ձեռն­տու չեն»։ Այ­գե­գործն իր աշ­խա­տան­քից ու ե­կամ­տից գոհ է. ամ­սա­կան մա­քուր մոտ 500 հազ. դրամ գու­մար է վաս­տա­կում. «Խա­ղա­ղու­թյուն լի­նի՝ կա­րո­ղա­նանք մշա­կել և ի­րաց­նել»։ Հա­վաս­տիաց­նում է. հո­ղի հետ աշ­խա­տե­լով՝ կա­րե­լի է ա­պա­հով ըն­տա­նիք պա­հել։ «Նաև մեծ ա­ռա­վե­լու­թյունն ու­նի՝ ու­րիշ­նե­րից կա­խում չու­նես ինքդ մշա­կում ես, ինքդ ի­րաց­նում քո բեր­քը»,- հա­վե­լում է այ­գե­գոր­ծը, ում հա­ջո­ղու­թյան գրա­վա­կա­նը մեծ ցան­կու­թյունն ու սերն են։

Կարինե ԴԱԴԱՄՅԱՆ