..ԵՐԲ ՄՏՈՐՈՒՄՆԵՐԸ ԾՆՈՒՄ ԵՆ ՄՏԱՀՈԳՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Սեպտեմբերի 27-ին լրացավ 44-օրյա պատերազմի 2-րդ տարին... Մեր ժողովրդին պատուհասած աղետը որքան սպասելի, նույնքան էլ անսպասելի էր։ Ինչպե՞ս են այդ արհավիրքին դիմակայել լրագրողները՝ պատմում են Արցախի հանրային հեռուստատեսության լուրերի բաժնի գլխավոր խմբագիր Նորայր Հովսեփյանն ու լրագրող Գենադի Երեմյանը։

Ն. ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
- Եր­կու տա­րի անց ա­ռա­վել շատ դա­սերն ենք հի­շում, չեմ կար­ծում, թե այդ եր­կու տար­վա ըն­թաց­քում շատ կտ­րուկ փոխ­վել է մեր պահ­ված­քը, գու­ցե նաև մեր հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը... Ակն­հայտ է, որ չի ան­ցել և վտան­գը, որ ժա­մա­նակ առ ժա­մա­նակ երևում է, իսկ հա­ճախ էլ, չնա­յած ան­տե­սա­նե­լի լի­նե­լուն, մեր ու­ղե­կիցն է։ Մնա­ցած մեր մտո­րում­նե­րը բխում են հենց այդ վտան­գից... Սեպ­տեմ­բե­րի 27-ին ա­վե­լի շատ սկ­սում ես մտա­ծել չա­րա­ծի, քան ա­րա­ծի մա­սին, ա­կա­մա հի­շում ես այն, ինչ կա­րե­լի էր ա­նել։ Ա­նե­լիք­ներ դեռ շատ ու­նենք՝ և՜ պատ­րաստ­վե­լու, և՜ աշ­խա­տանք­նե­րը ծրագ­րե­լու հար­ցում։ Հույս ու­նեմ մինչև հա­ջորդ սեպ­տեմ­բե­րի 27 այդ մա­սով ոչ միայն մտո­րում­նե­րը, այլև մտա­հո­գու­թյուն­ներն էլ քիչ կլի­նեն։
Բաց­թո­ղում­նե­րը միայն լրագ­րող­նե­րին չեն վե­րա­բեր­վում, ե­թե հաշ­վի առ­նենք պա­տե­րազ­մի ելքն ու հետևանք­նե­րը, մեզ ահ­ռե­լի աշ­խա­տանք է սպա­սում։ Յու­րա­քան­չյուրն իր տե­ղում ու բնա­գա­վա­ռում պի­տի փոր­ձի գտ­նել ու վեր­հա­նել իր թե­րա­ցում­նե­րը։ Ես իմ ու գոր­ծըն­կեր­նե­րիս մա­սով գի­տեմ, թե որ­տեղ եմ թե­րա­ցել։
Աստ­ված մի ա­րաս­ցե, ե­թե կր­կին մար­տա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ լի­նեն, գո­նե հո­գե­բա­նո­րեն միան­շա­նակ պատ­րաստ ենք ա­վե­լի, քան 2020 թվա­կա­նին։ Մենք պար­բե­րա­բար տես­նում էինք սահ­մա­նա­յին սրա­ցում­ներ, սա­կայն չէինք պատ­կե­րաց­նում այն մասշ­տաբ­նե­րը, որ ու­նե­ցանք 44-օ­րյա­յի ժա­մա­նակ։ Մտք­նե­րովս չէր անց­նում, որ Ստե­փա­նա­կեր­տը կդառ­նար ոչ թե թի­կունք, այլ ա­ռաջ­նա­գիծ։ Հի­մա, ըստ էու­թյան, պատ­րաստ ենք նաև դրան։ Սա­կայն, ինչ­պես ա­սում են, դեպ­քի վայ­րում ի­րա­վի­ճա­կը մի փոքր այլ է լի­նում, քան պատ­կե­րաց­նում ես քո ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թյուն­նե­րը նա­խան­շե­լիս։
Մենք այն­պի­սի տա­րա­ծաշր­ջա­նում ու այն­պի­սի ի­րա­վի­ճա­կում ենք ապ­րում, որ պա­տե­րազ­մի պի­տի սպա­սենք միշտ, ե­թե ան­գամ պա­տե­րազ­մը մեր սահ­ման­նե­րին չէ, է­լի վտան­գը կա ու դրան դի­մա­կա­յե­լու հա­մար պի­տի պատ­րաստ­վենք ա­մեն օր։ Մեր լրատ­վա­կանն էլ երկ­րից ու ժո­ղովր­դից ան­մասն լի­նել չի կա­րող, ա­վե­լին մեր օ­պե­րա­տիվ ու ա­ռա­ջին ձեռ­քից ստա­ցած տե­ղե­կատ­վու­թյա­նը սպա­սում են բո­լո­րը, հատ­կա­պես ֆորս­մա­ժո­րա­յին, ծայ­րա­հեղ ի­րա­վի­ճակ­նե­րում։ Այ­սօր / ու այ­սու­հետ ևս/ մեր աշ­խա­տանք­նե­րը /թե՛ ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան և թե՛ տեխ­նի­կա­կան/ պլա­նա­վո­րում ենք այն տրա­մա­բա­նու­թյամբ, որ ցան­կա­ցած պա­հի կա­րող ենք հայ­տն­վել պա­տե­րազ­մա­կան ի­րա­վի­ճա­կում։ Ա­յո, մենք վեր­ջին ի­րո­ղու­թյուն­նե­րի հետևան­քով ձեռք ենք բե­րել դա­ռը, բայց օգ­տա­կար, ու­սա­նե­լի փորձ։ Եվ գո­նե մո­տա­վոր պատ­կե­րաց­նում ենք, թե ինչ պետք է ա­նենք վրա­հաս ա­ղե­տի գո­նե սկզբ­նա­կան շր­ջա­նում, իսկ հե­տոն ար­դեն ցույց կտան զար­գա­ցող ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րը։
Գ. ԵՐԵՄՅԱՆ
- Այդ ճա­կա­տագ­րա­կան օ­րե­րին մենք փոր­ձել ենք հնա­րա­վո­րինս շատ տե­ղե­կատ­վու­թյուն տրա­մադ­րել մեր հե­ռուս­տա­դի­տող­նե­րին, իսկ թե դա որ­քա­նով է մեզ հա­ջող­վել, թող դա­տի հե­ռուս­տա­դի­տո­ղը։ Բազ­մա­թիվ օ­բյեկ­տիվ և սու­բյեկ­տիվ պատ­ճառ­նե­րով չենք հա­ջո­ղել ռե­պոր­տաժ­ներ վա­րել ա­ռաջ­նագ­ծից, աշ­խա­տել-չաշ­խա­տե­լու ցան­կու­թյու­նը մեզ­նից վեր էր և բո­լո­րի պես մենք էլ պար­տադր­ված էինք վա­նել ընդ­հա­նուր տի­րող խու­ճա­պը։
Պա­տե­րազ­մը որ­քան էլ սպա­սե­լի էր, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, մասշ­տաբ­ներն ա­ռա­վել քան մեծ էին, մար­տի նետ­ված զի­նա­տե­սակ­նե­րը՝ նոր ու ար­դիա­կան։ Ապ­րի­լյան պա­տե­րազ­մի ժա­մա­նակ ես աշ­խար­հա­զո­րի կազ­մում ե­ղել եմ Մա­տա­ղիս-Թա­լիշ ուղ­ղու­թյու­նում և այդ օ­րե­րի մար­տա­գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը երբ հա­մե­մա­տում եմ 44-օ­րյա­յի հետ, տար­բե­րու­թյունն ահ­ռե­լի է։ Պար­տա­դիր զին­վո­րա­կան ծա­ռա­յու­թյու­նից բա­ցի, մեկ տա­րի էլ Ազ­գա­յին գվար­դիա­յում եմ ծա­ռա­յել։ Այն­պես չէ, որ այդ տա­րի­նե­րին ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճա­կում չեմ հայ­տն­վել, կամ ար­տա­կարգ դեպ­քե­րի ա­կա­նա­տես չեմ ե­ղել սա­կայն Ար­ցա­խյան 3-րդ պա­տե­րազ­մի մասշ­տաբ­ներն ու տրա­մա­բա­նու­թյու­նը մի փոքր այլ էին, անս­պա­սե­լի ու ա­նակն­կալ­նե­րով լե­ցուն։ Ճիշտ է, այդ օ­րե­րին մեր լրատ­վա­կա­նի բո­լոր աշ­խա­տող­ներն էլ ի­րենց նվա­զա­գույն խն­դի­րը կա­տա­րել են, սա­կայն կա­րե­լի էր ա­վե­լին ա­նել՝ հաղ­թա­հա­րե­լով խու­ճա­պա­յին տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րը։ Ան­ցածն ար­դեն ան­ցած է, մնում է ու­սա­նե­լի դա­սեր առ­նել ան­ցա­ծից, կրկն­վե­լու դեպ­քում, ին­չը քիչ հա­վա­նա­կան չէ, նույն սխալ­նե­րը չգոր­ծե­լ։ Հաս­կա­նա­լի պատ­ճառ­նե­րով ա­ռաջ­նա­գիծ հաս­նե­լը գրե­թե անհ­նա­րին էր, բայց ո­րոշ սյու­ժե­ներ մեզ հա­ջող­վել է նկա­րա­հա­նել, այն դեպ­քում, երբ թի­կունք ու ա­ռաջ­նա­գիծ կոչ­վա­ծը շատ հա­րա­բե­րա­կան հաս­կա­ցու­թյուն էր գրե­թե ողջ պա­տե­րազ­մի ըն­թաց­քում։ Ի­րա­րա­մերժ այդ ապ­րում­նե­րից առ այ­սօր ուշ­քի չեմ ե­կել։ Ինձ ստի­պում եմ մո­ռա­նալ այդ օ­րե­րի բո­լոր ստ­վե­րա­յին երևույթ­նե­րը, ու ինձ հա­մար անհ­րա­ժեշտ եզ­րա­հան­գում­նե­րի գալ։ Մեզ­նից և ոչ մեկն էլ պա­տե­րազ­մա­կան ի­րադ­րու­թյան պայ­ման­նե­րում աշ­խա­տե­լու փորձ ու փոր­ձա­ռու­թյուն չու­նի, մեզ վի­ճակ­ված է ա­վե­լի շատ մեր թե­րու­թյուն­նե­րից ու բաց­թո­ղում­նե­րից սո­վո­րե­լ։ Մեր ողջ տեխ­նի­կա­կան կազ­մը, օ­պե­րա­տոր­նե­րը, որ մի քա­նի քայլ ա­ռաջ են ե­ղել միշտ, գի­շեր-ցե­րեկ աշ­խա­տում էին մինչև վեր­ջին օ­րը, մինչև զի­նա­դա­դար։ Ես ե­կել եմ այն հա­մոզ­ման, որ մեր ա­ռա­ջին թշ­նա­մին խու­ճապն է և էք­ստ­րե­մալ պայ­ման­նե­րում ա­ռա­ջին հեր­թին պետք է դրա­նից ա­զատ­վել, սա­ռը դա­տել ու գոր­ծել սառ­նա­սիրտ։ Ա­հա գլ­խա­վոր դա­սը, որ ինձ տվել է պա­տե­րազ­մը. ա­ռա­ջին հեր­թին քո ներ­սում հաղ­թա­հա­րել խու­ճապն ու տագ­նա­պը։ Լրագ­րող թե աշ­խար­հա­զո­րա­յին, նա­յած ինչ­պես կպա­հանջ­վի՝ պի­տի ձգ­տեմ, հա­ջորդ նման ի­րա­վի­ճակ­նե­րում հայ­տն­վե­լու դեպ­քում, ձեր­բա­զատ­վել նման բար­դույթ­նե­րից ու ա­մեն ծայ­րա­հեղ, բարդ ի­րա­վի­ճա­կի վե­րա­բեր­վել սառ­նասր­տու­թյամբ։
Սիրվարդ ՄԱՐԳԱՐՅԱՆ