ԺԱՄԱՆԱԿԻ, ՍԵՐՆԴԻ ԵՎ ԻՄ ՄԱՍԻՆ...
(Սկիզբը՝ ԱԱ 47-ում)
...Տարիներն անցնում են, ինձնից հետո եկածները դառնում կուսակցական /պաշտոն ստանալու դարպասներից մեկն է, եթե ոչ՝ գլխավորը/, բարձրանում կարիերայի աստիճաններով։ Իսկ իմ ցանկացածն ինձ հետ է՝ Աստծո շնորհիվ ու կամեցողությամբ. ինձ լիովին բավարարում է շարքային լրագրող լինելս։ Ինձ հերիք են իմ ստորագրությունը և առ հրապարակումներս այն արձագանքները, որ ես ու խմբագրությունն ստանում ենք ընթերցողներից, ծայրամասային գյուղերից, Երևանից, անգամ Մոսկվայից /որտեղ, պարզվում է, քիչ չունենք հարազատ երկրամասի կյանքն արտացոլող, թերթի կարիքն զգացող մտավորական հայրենակիցներ/։
Որպեսզի ընթերցողը հասկանա, թե ինչի մասին եմ խոսում, մի դեպք պատմեմ։ Կոլեկտիվով Հաթերքում էինք։ Դադիվանք էքսկուրսիայի էինք գնացել, գիշերեցինք այդ գյուղում։ Մեզ բաժանել էին տների վրա։ Մեր «բաժին» ընթրիքը տանտիրուհին ուշ մատուցեց. տանտերը հանդում էր, նրան էր սպասում։ Տիկինը հավ էր մորթել, սեղանին, կարելի է ասել, բանի պակասություն չկար։ Բարձրացրինք կարմիր գինով լի բաժակները՝ ի ծանոթություն, ու երբ տանտիրոջ խնդրանքով ներկայանում էինք, «Նվարդ» անունը լսելուց հետո մարդ ու կին մի պահ իրար նայեցին, հետո հարցրին՝ չլինի՞ Ավագյան Նվարդն եք։ Ապշել էի։ Իմ փոխարեն ընկերուհիներս հաստատեցին՝ այո, նա է։ Մեր սերնդից հիմա քչերն են «շարքում», բայց, համեմատաբար, հներից համակարգչային օպերատորներ Լյուդմիլան ու Մարիան, սրբագրիչ Օկտյաբրինան դեռ աշխատում են թերթի /«Ազատ Արցախի»/ խմբագրությունում, մասնավորապես վերջինը, որ կողքիս էր նստած հաթերքցու սեղանի մոտ, կհաստատի ասածս, թե ինչպես լսածից հետո ամուսինը, ուշադրություն չդարձնելով մեր հորդոր-բողոքներին, իջավ բակ ու դանակը տարավ հնդուհավի վզին... Երբ ուշ ժամին նստած՝ համով միսն անուշ էինք անում, մեզ հյուրընկալողներն ասացին՝ վաղուց էին ուզում տեսնել այնքան լավ հոդվածներ, ակնարկներ ու բանաստեղծություններ գրողին։ Ուրեմն՝ էլ ինչու՞ պիտի մտածեի ինչ-որ բաժնի վարիչության մասին։ Լրագրողի դեպքում, սա իմ և ուրիշների փորձից գիտեմ, բարձր պաշտոնը տաղանդ ունեցողից խլում է առատ ստեղծագործելու հնարավորությունն ու ժամանակը, իսկ միջակության ղալբ ու անփայլ գրչին ստիպում ավելի գորշանալ... Երևի դրա համար է, որ պաշտոնի հանդեպ արտահայտված թուլություն ունեցողները, թող ներվի ասել, սահմանափակ մտահորիզոն են ունենում։
... Խմբագիրը կանչեց, ասաց՝ նամակների բաժնի վարիչ ենք նշանակում։ Ի՞նչ կարող էի ասել։ Բացատրեմ ինչու համաձայնեցի։ Վարիչը մի առավելություն ունի. ինքն է կազմում հիմնական պլանը, ընտրում /այդ թվում՝ և ի՛ր գրելիք թեմաները։ Իսկ դա, հավատացեք, հոգեկան ազատություն է։ Բաժնի վարիչ ես, գործի դիր պատկերացումներդ ու երևակայությունդ՝ ստեղծիր այն, ինչ կարևոր է ու նաև՝ սրտիդ մոտ։ Խելացի խմբագիրը դեմ չի լինի այդպիսի հրապարակումներին։
Վարիչ եմ դարձել՝ «չափ գցել ձիուս»։ Նամակներինը խմբագրության ամենատաք բաժինն է։ Այնտեղ տեսնում ես աշխատանքիդ կոնկրետ արդյունքը։ Այնտեղ փոստը «նյութ» չի բերում՝ համարյա միայն բողոքի նամակներ են։ Այսինքն՝ ինչ-որ մեկից կսմթված անձինք լուծելիք ցավոտ խնդիրներ ունեն, և այդ ծուռը դու պիտի շտկես, որովհետև նրանք, սովորաբար, խմբագրություն են դիմում՝ մենակ պայքարելուց հոգնած-հուսահատված...
Ամիսը մեկ ամբողջական էջ էլ եմ ներկայացնում՝ փոքր հրապարակումների կողքին անպայման «թանձր աղ» պարունակող հոդվածով։ Այն տարիների իմ հոդվածների մեծամասնությանը հատուկ էր շեշտված զգացմունքայնությունը։ Երբեմն կյանքի հյուսած ինչպիսի բարդ հանգույցների է բախվում լրագրողը... Ես խելագարի պես էի սիրում ինձ համար հիմնական դարձած իմ երկրորդ մասնագիտությունը։
Ադրկոմկուսի կենտկոմի կազմած հանձնաժողով է եկել խմբագրություն՝ ստուգելու և գնահատական տալու թերթի գործունեությանը։ Հիմնավորապես նստած՝ թերթում են վերջին մեկ-երկու տարվա արխիվը, նշումներ անում։ Նրանց թվում կան լրագրության իսկական «ասեր», որոնց անգամ Մոսկվայի կենտրոնական թերթերի աշխատողներն են ճանաչում և ընդունում։ Ուսումնասիրության արդյունքներն ամփոփվում են Կեվորկովի առանձնասենյակում՝ թերթի ղեկավարության և բոլոր բաժինների վարիչների ներկայությամբ։ Բարձր գնահատական է տրվում երկու բաժնի՝ կուսակցական /վարիչ՝ Արտաշես Գասպարյան/ և նամակների /ձեր խոնարհ ծառան/։ Հանձնաժողովի կազմից «Կոմունիստ» /հայերեն/ թերթի պատասխանատու քարտուղար Ալբերտ Գրիգորյանն իր հետ տանում է իմ նպատակային էջերից մի քանիսը՝ «այնտեղ ցույց տալու»՝ խոստանալով հետ վերադարձնել։ Սակայն օրերի հոլովույթում դա մղվում է երկրորդ պլան, հետո էլ փոխվում են ժամանակները. վրա են հասնում «սումգայիթները», և իմ կողմից՝ այդ համարների, իր կողմից էլ՝ տված խոստման մասին մտածելը դառնում է վերջին խնդիր...
/շարունակելի/
Պատրաստեց
Սիրվարդ ՄԱՐԳԱՐՅԱՆԸ