ՀՈՏԸ ՃԱՆԱՉՈՒՄ Է ԻՐ ՀՈՎՎԻ ՁԱՅՆԸ
Սոֆի ԲԱԲԱՅԱՆ
Հիսուս Քրիստոսն ասել է. «Իմ ոչխարներն իմ ձայնը լսում են, եւ ես ճանաչում եմ նրանց. եւ նրանք գալու են իմ յետեւից» (Հովհ.10։27)։ Մի՞թե սա միայն այն հավատացյալներին է վերաբերում, ովքեր երկրի վրա քայլում էին Քրիստոսի հետ, թե՞ նաև բոլոր նրանց, ովքեր երկու հազար տարի է հավատում և հետևում են Նրան։
Այսօր շատ են տարածված մարգարեությունները, տեսիլքներն ու երազները, որոնց նկատմամբ կան իրարամերժ կարծիքներ՝ անգամ Հայ Առաքելական Եկեղեցու հետևորդների մեջ։ Ի վերջո, ինչպես կողմնորոշվել՝ չմոլորվելու համար։
Սուրբ Հայրերն ասել են՝ «Մարգարեությունները մի հայհոյիր և մի ընդունիր. եթե դրանք Աստծուց են, հայհոյելու դեպքում Աստվածամարտ կլինենք, իսկ եթե չարից լինի և ոչ Աստծուց, ընդունելու դեպքում կմոլորվենք ու ակամայից կդառնանք չարի հետևորդ»։
Վերջերս որոշ հոգևորականների կողմից լսում ենք սուր քննադատական խոսք այս կամ այն ժամանակակից մարգարեի հանդեպ։ Նկատելի է նաև, որ մարգարեությունները կտրուկ մերժողները դեմ են նաև ցանկացած Հայտնության, որ մարդը կարող է ստանալ աղոթքներին ի պատասխան։ Հիշենք Պողոս Առաքյալի Ա Կորնթացիներին ուղղված 14-րդ գլխի առաջին համարում գրված հորդորը. «Սիրոյ հետամուտ եղէք եւ առաւել եւս նախանձախնդիր եղէք հոգեւոր շնորհներին, մանաւանդ մարգարէութիւն անելու»։ Նաև Հակոբոս Առաքյալն իր Ընդհանրական թղթի 1-ին գլխում ասում է. «Իսկ եթէ ձեզնից մէկը իմաստութեամբ թերի լինի, թող խնդրի Աստծուն, որ բոլորին այն տալիս է առատապէս եւ չի յանդիմանում, եւ նրան կը տրուի։ Միայն թէ նա հաւատով թող խնդրի եւ թող չերկմտի, որովհետեւ ով երկմիտ է, նման է ծովի հողմակոծ եւ տարուբերուող ալիքներին։ Այդպիսի մարդը թող չակնկալի Աստծուց որեւէ բան ստանալ, քանի որ երկմիտ մարդը իր արած բոլոր քայլերում անհաստատ է»։ Եվ, վերջապես, չէ՝ որ մեր Աստվածը հեթանոսական անխոս կուռք չէ, Նա կարող է և խոսել, և՛ առաջնորդել, և՛ հանդիմանել, և՛ մխիթարել...
Ո՞րն է, ի վերջո, սահմանագիծը, որպեսզի կենդանի աստվածպաշտությունը չվերածվի անկենդան հարաբերության, ոչ էլ դառնանք ստի և չարի զոհը։ Խնդրի վերաբերյալ կցանկանայինք իմանալ ՀԱԵ Արցախի թեմի, Ասկերանի սբ Աստվածածին եկեղեցու հոգևոր հովիվ Տեր Մեսրոպ քահանա Մկրտչյանի կարծիքը։
-Անշուշտ, Քրիստոսի խոսքը միայն իր ժամանակին չէր վերաբերում, այլ նաև՝ բոլոր ժամանակներում Նրան, որպես Մեսիայի հետևողներին ու հավատացողներին։ Որպես ապացույց այս խոսքի բերենք Հովհաննես Առաքյալի Ավետարանի 10-րգ գլխի 16-րդ համարը. «Ես ունեմ նաեւ այլ ոչխարներ, որոնք այս փարախից չեն. նրանց եւս պէտք է այստեղ բերեմ. եւ իմ ձայնը պիտի լսեն. եւ պիտի լինի մի հօտ եւ մի հովիւ»։ Բնականաբար մեր Տերը այստեղ տալիս է եկեղեցու մոդելը։ Բոլոր ժամանակներում հավատացյալները Հովվի հետ կազմում են մեկ հոտ՝ եկեղեցին։ Գալով այն հարցին, թե, արդյո՞ք, մերօրյա մարգարեությունները տեղին են, ընդունելի են եկեղեցու կողմից, նախ պետք է ասել, որ պատմական, ընդհանրական եկեղեցին ընդունում է Աստվածաշունչ մատյանը որպես ամբողջական և ավարտուն գիրք։ Ըստ այդմ, Աստվածաշունչը յուրաքանչյուր հավատացյալի փրկության համար ունի բոլոր անհրաժեշտ միջոցներն ու գործիքները։ Եթե Աստվածահայտնության այլ կերպեր ու այլ միջոցներ չունենանք, ապա ունենալով միայն Աստվածաշունչ, մենք մեր փրկության համար կունենանք անհրաժեշտը։ Սակայն հետևություն անելով Պողոս Առաքյալի հայտնի խոսքից, ըստ որի քրիստոնյաները պետք է ջանան իրենց մեջ ունենալ նաև մարգարեության հոգին, բոլոր ժամանակներում էլ մարգարեությունը եկեղեցին ընդունել է ու չի մերժել։ Մարգարեության շնորհը շարունակում է եկեղեցում գործել։ Եվ, քանի դեռ կա եկեղեցին, ուրեմն նրա մեջ կենդանի է Աստծո Հոգին և բոլոր այն շնորհները, որոնք անհրաժեշտ են Աստվածաշունչ մատյանի ճիշտ ընկալման և այն ճիշտ պարզաբանման համար։
Այո, կան մարգարեություններ, կան մարդիկ, ովքեր Աստծուց ստանում են մարգարեական շնորհներ։ Այն պետք չէ ժխտել։ Աստված նույնն է և գործում է նույն ձևով, Նրա ձեռագիրը չի փոխվել, իսկ բոլոր շնորհներն էլ անհրաժեշտ են մեզ ուսուցանելու և առաջնորդելու համար։
Այլ հարց է, թե մենք ինչպես տարբերենք ճշմարիտ հովվին ու ճշմարիտ մարգարեին՝ կեղծ և սուտ հովիվներից ու մարգարեներից։ Նույն առաքելական թղթերի մեջ՝ Հովհաննես Առաքյալի Ընդհանրական առաջին թղթի 4-րդ գլխի հենց առաջին համարից էլ կարդում ենք. «Սիրելինե՛ր, մի՛ հաւատացէք ամէն մի հոգու, այլ փորձեցէ՛ք հոգիները, թէ արդեօք Աստծուց են, որովհետեւ բազում սուտ մարգարէներ են երեւան եկել աշխարհում»։Աստվածային այդ շնորհակիր մարդկանց կողքին մշտապես կեղծարարներ ու սուտ ուսուցիչներ են ի հայտ գալիս։ Նրանց տարբերելու համար մենք պետք է հիշենք Աստվածաշնչյան այն խոսքը, ըստ որի, Աստծո Հոգին է բնակվում մեր մեջ, որն աղաղակում է Աբբա Հայր։ Այսինքն՝ Հոգու ներկայությունն է մեզ հնարավորություն տալիս զանազանել բարին չարից։ Սա այն Հոգին է, որի մասին Քրիստոս ասել է, որ կմխիթարի և կտնօրինի ամեն բան։ Ուստի, ունենալով Քրիստոսի Հոգին, որով մենք ճանաչում ենք Աստծուն և Քրիստոսին որպես բարի Հովվի, նույնկերպ էլ զանազանում ենք ճշմարիտ ու կեղծ հովիվներին իրարից։ Հետևաբար, այն, ինչ խորթ է մեզ համար, պետք է զգուշանանք, իսկ եթե Աստծուց է, պետք է ունենա Քրիստոսի Հոգին։ Հենց այդ Հոգով ենք մենք միաբանվում ու կազմում մեկ եկեղեցի։ Մենք՝ քրիստոնյաներս, նախևառաջ պետք է ձգտենք լինել Կենդանի Աստծո տաճար՝ մեր մեջ ունենալով Աստծո Հոգին, որն ի հայտ կբերի ամեն բան։ Իսկ կեղծ ձայները պետք է մեզ համար օտար ու անընդունելի լինեն։ Ամփոփելով խոսքս՝ ասեմ, որ այո, մենք այսօր տարուբերվում ենք, դժվարանում, հիմնական պատճառն այն է, որ Աստծո Հոգին բացակայում է։ Ուստի մեր հիմնական նպատակն է՝ լինել Աստվածակիր և Հոգեկիր։ Աստծուն մեզ հետ ունենալով, բնականաբար, մենք ճիշտ կկողմնորոշվենք և թույլ չենք տա, որ որևէ օտար ուսմունք մտնի մեր մեջ, որը հակառակ է Աստծո Խոսքին ու Աստվածային ճշմարտությանը։